این دوره جامع، شما را با مهم‌ترین جنبه‌های کار با لینوکس آشنا می‌کند و مهارت‌های عملی زیر را به شما می‌آموزد:

• مبانی سیستم‌عامل لینوکس: آشنایی با تاریخچه، فلسفه متن‌باز، توزیع‌های مختلف (مانند Ubuntu, CentOS, Fedora) و ساختار دایرکتوری لینوکس.
• دستورات خط فرمان (CLI): تسلط بر دستورات پایه و ضروری مانند ls, cd, pwd, mkdir, rm, cp, mv برای ناوبری و مدیریت فایل‌ها و دایرکتوری‌ها.
• مدیریت فایل و مجوزها: درک کامل سیستم مجوزهای لینوکس (rwx) و نحوه استفاده از دستوراتی نظیر chmod و chown برای تنظیم دسترسی‌ها و امنیت فایل‌ها.
• مدیریت کاربران و گروه‌ها: افزودن، حذف و ویرایش کاربران و گروه‌ها با استفاده از دستورات useradd, usermod, groupadd، و درک اهمیت آن‌ها در محیط‌های چندکاربره.
• مدیریت فرآیندها: نظارت و کنترل فرآیندهای در حال اجرا با دستوراتی مانند ps, top, kill و درک مفاهیم PID.
• مدیریت بسته‌ها: یادگیری نحوه نصب، به‌روزرسانی و حذف نرم‌افزارها و بسته‌ها با استفاده از ابزارهای مدیریت بسته مانند APT (در Debian/Ubuntu) و YUM/DNF (در Red Hat/CentOS).
• مبانی شبکه در لینوکس: پیکربندی ابتدایی شبکه، درک آدرس‌های IP، دروازه‌ها و ابزارهایی مانند ping, ip a (جایگزین ifconfig), و نحوه اتصال امن از راه دور با SSH.
• اسکریپت‌نویسی شل (Shell Scripting): آشنایی با اصول اسکریپت‌نویسی Bash برای خودکارسازی وظایف تکراری، شامل متغیرها، حلقه‌ها، شرط‌ها و ورودی/خروجی.
• ویرایشگرهای متن: کار با ویرایشگرهای متنی پرکاربرد مانند Nano و Vim برای ویرایش فایل‌های پیکربندی و اسکریپت‌ها.
• فشرده‌سازی و آرشیو: استفاده از دستوراتی مانند tar, gzip, unzip برای مدیریت فایل‌های فشرده و آرشیو.

با گذراندن دوره “لینوکس در 5 روز: جهش شغلی”، شما از مزایای چشمگیری بهره‌مند خواهید شد که مسیر شغلی شما را دگرگون خواهد کرد:

• یادگیری سریع و کاربردی: طراحی فشرده دوره به شما امکان می‌دهد در کوتاه‌ترین زمان، مهارت‌های کلیدی و کاربردی لینوکس را فرا بگیرید و بلافاصله از آن‌ها در پروژه‌های واقعی استفاده کنید.
• افزایش فرصت‌های شغلی: تقاضا برای متخصصان لینوکس در صنایع مختلف، از جمله DevOps, Cloud Computing, System Administration, Cybersecurity و Data Science، رو به افزایش است. این دوره شما را برای ورود به این حوزه‌ها آماده می‌کند.
• پایه قوی برای تخصص‌های پیشرفته: دانش لینوکس سنگ بنای بسیاری از تخصص‌های پیشرفته‌تر در فناوری اطلاعات است. با تسلط بر مبانی، مسیر برای یادگیری ابزارهایی مانند Docker, Kubernetes, AWS, Ansible و Python هموار می‌شود.
• بهبود مهارت‌های حل مسئله: کار با خط فرمان لینوکس به شما کمک می‌کند تا رویکردی منطقی و تحلیلی برای حل مسائل پیدا کنید که در هر جنبه‌ای از زندگی حرفه‌ای مفید است.
• صرفه‌جویی در زمان و هزینه: به جای صرف ماه‌ها برای دوره‌های طولانی و گران‌قیمت، می‌توانید با سرمایه‌گذاری اندک در زمان و هزینه، به سرعت به مهارت‌های لازم دست یابید.
• اعتماد به نفس در محیط‌های حرفه‌ای: توانایی کار با لینوکس به شما اعتماد به نفس می‌دهد تا در محیط‌های کاری مدرن و چالش‌برانگیز، عملکرد بهتری داشته باشید.

این دوره به گونه‌ای طراحی شده است که برای افراد مبتدی نیز قابل درک باشد، اما داشتن حداقل پیش‌نیازهای زیر توصیه می‌شود:

• آشنایی اولیه با کامپیوتر: توانایی استفاده از یک سیستم‌عامل (ویندوز یا مک‌اواس) و انجام کارهای روزمره مانند مرور وب، استفاده از نرم‌افزارهای دفتری و مدیریت فایل‌ها.
• کنجکاوی و علاقه به یادگیری: تمایل به یادگیری مفاهیم جدید و چالش‌های فنی.
• پشتکار: آمادگی برای تمرین مداوم و پیگیری مطالب آموزشی.
• نصب یک ماشین مجازی (اختیاری اما توصیه شده): برای تمرین عملی، می‌توانید یک ماشین مجازی (مانند VirtualBox یا VMware Workstation Player) را با یک توزیع لینوکس (مانند Ubuntu) نصب کنید. راهنمایی‌های لازم در طول دوره ارائه خواهد شد.
• نیازی به تجربه قبلی لینوکس نیست: این دوره از صفر آغاز می‌شود و برای افرادی که هیچ پیش‌زمینه‌ای در لینوکس ندارند، کاملاً مناسب است.

دوره به صورت یک برنامه فشرده 5 روزه طراحی شده است، که در هر روز بر روی مجموعه‌ای از مهارت‌های کلیدی تمرکز دارد:

روز اول: آشنایی با مبانی و ناوبری فایل‌سیستم

• مقدمه‌ای بر لینوکس: تاریخچه، فلسفه متن‌باز، توزیع‌های محبوب و انتخاب توزیع مناسب.

• اولین قدم‌ها در خط فرمان: ورود به ترمینال، ساختار دستورات، و کمک گرفتن از man pages.

• ناوبری در فایل‌سیستم: دستورات pwd (برای نمایش مسیر فعلی), ls (برای لیست کردن محتویات), cd (برای تغییر دایرکتوری) و مفاهیم مسیر مطلق و نسبی.

• مدیریت فایل و دایرکتوری: ایجاد (mkdir, touch), کپی (cp), انتقال/تغییر نام (mv) و حذف (rm, rmdir) فایل‌ها و دایرکتوری‌ها.

• مثال عملی: فرض کنید می‌خواهید یک پروژه جدید با نام my_project ایجاد کنید. ابتدا یک دایرکتوری با mkdir my_project می‌سازید، سپس با cd my_project وارد آن می‌شوید و یک فایل متنی با touch README.md ایجاد می‌کنید.

روز دوم: مدیریت فایل‌ها، مجوزها و ویرایشگرهای متن

• بررسی محتوای فایل‌ها: استفاده از cat, less, more, head, tail برای مشاهده و فیلتر کردن محتویات فایل‌ها.

• فیلتر کردن و پایپینگ: آشنایی با عملگرهای | (pipe) و >, >> (redirection) و دستوراتی مانند grep و wc برای پردازش خروجی دستورات.

• مدیریت مجوزهای فایل و دایرکتوری: درک مفهوم مجوزهای کاربران (owner, group, others) و تنظیم آن‌ها با chmod (عددی و نمادی). تغییر مالکیت با chown و chgrp.

• کار با ویرایشگرهای متن: تسلط بر ویرایشگر Nano برای ویرایش سریع فایل‌ها و آشنایی با اصول اولیه Vim برای کاربران پیشرفته‌تر.

• مثال عملی: برای اینکه یک اسکریپت قابل اجرا شود، باید مجوز اجرایی به آن بدهید: chmod +x my_script.sh. همچنین می‌توانید با grep "error" /var/log/syslog به دنبال خطاهای خاص در فایل لاگ بگردید.

روز سوم: مدیریت کاربران، فرآیندها و بسته‌ها

• مدیریت کاربران و گروه‌ها: ایجاد، حذف، تغییر رمز عبور و ویرایش اطلاعات کاربران (useradd, usermod, userdel, passwd). ایجاد و مدیریت گروه‌ها (groupadd, groupdel).

• مدیریت فرآیندها: مشاهده فرآیندهای در حال اجرا (ps, top), ارسال سیگنال به فرآیندها (kill, killall), و کنترل شغل‌ها (jobs).

• مدیریت بسته‌های نرم‌افزاری: نصب، به‌روزرسانی و حذف بسته‌ها با APT (برای توزیع‌های دبیان/اوبونتو) و YUM/DNF (برای توزیع‌های ردهت/سنت‌اواس). جستجو برای بسته‌ها و مدیریت مخازن.

• مقدمه‌ای بر شبکه در لینوکس: بررسی تنظیمات شبکه با ip a، تست اتصال با ping، و اتصال امن از راه دور با SSH (Secure Shell).

• مثال عملی: برای نصب یک وب‌سرور Nginx روی اوبونتو: sudo apt update && sudo apt install nginx. برای مشاهده فرآیندهای پرمصرف: top.

روز چهارم: اسکریپت‌نویسی شل و خودکارسازی

• اصول اسکریپت‌نویسی Bash: ساختار اسکریپت‌ها، متغیرها، آرگومان‌ها، و نحوه اجرای اسکریپت‌ها.

• کنترل جریان: استفاده از شرط‌ها (if/else) و حلقه‌ها (for, while) برای منطق پیچیده‌تر در اسکریپت‌ها.

• ورودی/خروجی اسکریپت: دریافت ورودی از کاربر و نمایش خروجی مناسب.

• خودکارسازی وظایف با Cron: زمان‌بندی اجرای اسکریپت‌ها و دستورات در زمان‌های مشخص با cron و crontab.

• مثال عملی: یک اسکریپت ساده برای پشتیبان‌گیری: #!/bin/bash و سپس tar -czf backup_$(date +%Y%m%d).tar.gz /home/user/data. این اسکریپت می‌تواند روزانه توسط cron اجرا شود.

روز پنجم: مانیتورینگ سیستم، عیب‌یابی و گام‌های بعدی

• مانیتورینگ منابع سیستم: بررسی استفاده از CPU، حافظه و دیسک با ابزارهایی مانند free, df, du, و htop.

• مدیریت لاگ‌ها: اهمیت فایل‌های لاگ (/var/log) و نحوه بررسی آن‌ها برای عیب‌یابی مشکلات سیستم.

• آشنایی با سیستم‌بندی (systemd): مدیریت سرویس‌ها و یونیت‌ها با systemctl.

• عیب‌یابی مقدماتی: رویکردهای رایج برای شناسایی و حل مشکلات رایج لینوکس.

• گام‌های بعدی و منابع: معرفی مسیرهای یادگیری پیشرفته (DevOps, Cloud, Security), ابزارهای مهم و منابع آنلاین برای ادامه یادگیری.

• پروژه نهایی/مرور: انجام یک پروژه کوچک برای تثبیت آموخته‌ها و مرور کلی مطالب دوره.

• مثال عملی: برای بررسی وضعیت سرویس Apache: sudo systemctl status apache2. برای دیدن فضای خالی دیسک: df -h.