متاورس به عنوان نسل بعدی اینترنت، یک فضای مجازی سه‌بعدی، پایدار و تعاملی تعریف می‌شود که کاربران می‌توانند در آن به صورت آواتارهای دیجیتال حضور داشته، با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و فعالیت‌های مختلفی از جمله بازی، کار، تحصیل، خرید و فروش را انجام دهند. این مفهوم از ترکیب واقعیت‌های مجازی (VR)، واقعیت افزوده (AR)، هوش مصنوعی (AI) و فناوری بلاکچین (Blockchain) بهره می‌برد.

• پایداری (Persistence): محیط متاورس هرگز “ریست” نمی‌شود و همیشه در حال تحول است، حتی زمانی که شما در آن حضور ندارید.
• تعامل‌پذیری (Interoperability): امکان جابه‌جایی آواتارها و دارایی‌های دیجیتال بین فضاهای مختلف متاورس (هرچند هنوز در مراحل اولیه است).
• اقتصاد درون‌برنامه‌ای (In-world Economy): وجود سیستم‌های اقتصادی بر پایه ارزهای دیجیتال و NFTها برای خرید و فروش زمین‌های مجازی، لباس‌های دیجیتال، آثار هنری و …
• حضور اجتماعی (Social Presence): احساس واقعی حضور در کنار دیگران از طریق آواتارها و ارتباطات صوتی و تصویری سه‌بعدی.

برخی از مثال‌های اولیه متاورس که امروزه شاهد آن هستیم شامل بازی‌هایی مانند Roblox و Fortnite، پلتفرم‌های اجتماعی مانند Meta Horizon Worlds و دنیاهای مجازی مبتنی بر بلاکچین مانند Decentraland و The Sandbox هستند.

این دوره به شما کمک می‌کند تا درک عمیقی از متاورس به دست آورید و نه تنها با مفاهیم آن آشنا شوید، بلکه توانایی تحلیل پتانسیل‌ها و چالش‌های آن را نیز کسب کنید. مهمترین سرفصل‌های آموزشی عبارتند از:

• مفاهیم اساسی متاورس: تعاریف، تاریخچه و تکامل اینترنت به سمت متاورس.
• فناوری‌های زیربنایی: نقش و کاربرد واقعیت مجازی (VR)، واقعیت افزوده (AR)، هوش مصنوعی (AI)، بلاکچین (Blockchain)، NFTها و محاسبات فضایی (Spatial Computing) در ساخت متاورس.
• مدل‌های اقتصادی: آشنایی با اقتصاد دیجیتال، مالکیت دارایی‌های دیجیتال (NFT)، ارزهای دیجیتال و مدل‌های کسب درآمد در متاورس.
• کاربردها و صنایع: بررسی چگونگی تأثیر متاورس بر صنایع مختلف از جمله بازی، آموزش، خرده‌فروشی، سلامت، هنر و سرگرمی.
• جنبه‌های اجتماعی و اخلاقی: بحث پیرامون مسائل حریم خصوصی، امنیت، اعتیاد دیجیتالی، هویت و حکمرانی در متاورس.
• روندهای آینده و پتانسیل‌ها: پیش‌بینی تحولات آتی و فرصت‌های شغلی و سرمایه‌گذاری در این حوزه نوظهور.

هدف اصلی دوره، فراهم آوردن یک دیدگاه جامع و کاربردی است تا فراگیران بتوانند خود را برای ورود به این دنیای جدید آماده کنند.

شرکت در دوره “متاورس چیست؟” Coursera مزایای متعددی برای دانشجویان و علاقه‌مندان به فناوری دارد:

• درک جامع: کسب یک درک عمیق و ساختاریافته از مفهوم متاورس فراتر از تعاریف سطحی.
• آمادگی برای آینده: آماده‌سازی خود برای شغلی در صنایع نوظهور مرتبط با متاورس، از توسعه‌دهندگان تا مدیران محصول و استراتژیست‌ها.
• تصمیم‌گیری آگاهانه: توانایی ارزیابی فرصت‌ها و خطرات مرتبط با سرمایه‌گذاری یا مشارکت در پروژه‌های متاورس.
• پیشگامی در فناوری: با به‌روزترین دانش در حوزه فناوری‌های آینده‌نگر، در میان همتایان خود پیشگام باشید.
• شبکه‌سازی (در صورت ارائه): امکان برقراری ارتباط با سایر دانشجویان و متخصصان علاقه‌مند به متاورس (بسته به امکانات پلتفرم کورسرا).
• منابع معتبر: دسترسی به محتوای آموزشی با کیفیت بالا که توسط متخصصان دانشگاهی و صنعتی ارائه شده است.

این دوره به شما کمک می‌کند تا نه تنها مصرف‌کننده متاورس باشید، بلکه به یکی از معماران یا فعالان آن تبدیل شوید.

یکی از نقاط قوت این دوره، عدم نیاز به پیش‌نیازهای فنی پیچیده است. این دوره برای افراد با سطوح دانش مختلف طراحی شده است:

• علاقه‌مندان عمومی: هر کسی که کنجکاو است درباره متاورس بداند و می‌خواهد از روندهای آینده فناوری مطلع شود.
• دانشجویان و پژوهشگران: افرادی که در رشته‌های مرتبط با فناوری، علوم کامپیوتر، طراحی، اقتصاد یا علوم اجتماعی مشغول به تحصیل هستند.
• کارآفرینان و سرمایه‌گذاران: کسانی که به دنبال فرصت‌های جدید در فضای دیجیتال هستند.
• متخصصان فناوری: توسعه‌دهندگان، طراحان و مدیران محصول که می‌خواهند دانش خود را در زمینه متاورس گسترش دهند.

تنها پیش‌نیاز واقعی، کنجکاوی و علاقه به یادگیری درباره آینده دیجیتال است. آشنایی اولیه با مفاهیم اینترنت و فناوری‌های نوظهور می‌تواند مفید باشد اما ضروری نیست.

این دوره معمولاً به چند ماژول یا هفته تقسیم می‌شود که هر هفته به جنبه خاصی از متاورس می‌پردازد. ساختار کلی می‌تواند به شرح زیر باشد:

• هفته ۱: مقدمه‌ای بر متاورس و تکامل اینترنت:
  • تعریف و چشم‌انداز متاورس.
  • از وب ۱.۰ تا وب ۳.۰ و مفهوم اینترنت فضایی.
  • نمونه‌های اولیه و جاری متاورس (بازی‌ها، پلتفرم‌های اجتماعی).
• هفته ۲: زیرساخت‌های فناوری متاورس:
  • نقش واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR).
  • قدرت پردازش ابری و فناوری ۵G/6G.
  • اهمیت هوش مصنوعی (AI) در خلق تجربیات پویا.
• هفته ۳: اقتصاد و مالکیت در متاورس (بلاکچین و NFT):
  • مبانی بلاکچین و کاربرد آن در متاورس.
  • مفهوم توکن‌های غیرقابل تعویض (NFTs) و مالکیت دیجیتال.
  • ارزهای دیجیتال و مدل‌های اقتصادی P2E (Play-to-Earn).
• هفته ۴: کاربردها و تأثیرات اجتماعی متاورس:
  • متاورس در آموزش، سلامت، خرده‌فروشی، هنر و سرگرمی.
  • مسائل حریم خصوصی، امنیت سایبری و حکمرانی.
  • جنبه‌های فرهنگی و اجتماعی حضور در دنیای مجازی.
• هفته ۵: آینده متاورس و فرصت‌های پیش رو:
  • روندهای نوظهور و چالش‌های پیش‌رو.
  • فرصت‌های شغلی و کارآفرینی.
  • بحث در مورد پتانسیل‌های تحول‌آفرین و شکل‌گیری آینده.

هر بخش شامل ویدئوهای آموزشی، مقالات، تمرینات و آزمون‌های کوتاه برای تثبیت یادگیری است.

در طول دوره، به مثال‌های عملی و واقعی بسیاری اشاره می‌شود تا مفاهیم تئوری ملموس‌تر شوند. برخی از این مثال‌ها و نکات کلیدی عبارتند از:

• تجربیات همه‌جانبه: بررسی چگونگی برگزاری کنسرت‌های مجازی در پلتفرم‌هایی مانند Fortnite یا جلسات کاری در Meta Horizon Workrooms که حس حضور واقعی را منتقل می‌کنند.
• مالکیت دیجیتال: تحلیل موارد واقعی خرید و فروش زمین‌های مجازی در Decentraland یا آثار هنری NFT در پلتفرم‌هایی مانند OpenSea و ارزش‌گذاری آن‌ها.
• بازی‌های P2E: معرفی بازی‌هایی مانند Axie Infinity که به بازیکنان اجازه می‌دهند با بازی کردن، درآمد واقعی کسب کنند و نحوه عملکرد این مدل اقتصادی.
• آموزش و شبیه‌سازی: چگونگی استفاده از متاورس در آموزش پزشکی برای شبیه‌سازی جراحی‌ها یا در مهندسی برای طراحی و تست نمونه‌های اولیه در یک محیط مجازی ایمن.
• چالش‌های امنیتی و اخلاقی: تأکید بر اهمیت توسعه زیرساخت‌های امنیتی قوی برای جلوگیری از سرقت هویت و دارایی‌های دیجیتال، و همچنین بحث در مورد مسئولیت‌پذیری در قبال محتوای تولید شده توسط کاربر و حفظ حریم خصوصی.
• همکاری و استانداردهای باز: ضرورت همکاری شرکت‌های بزرگ فناوری و توسعه استانداردهای باز برای اطمینان از یک متاورس یکپارچه و قابل تعامل، نه مجموعه‌ای از سیلوی‌های جداگانه.

نکته کلیدی این است که متاورس یک مفهوم ثابت نیست، بلکه یک فضای در حال تکامل است که نیازمند درک مداوم و انعطاف‌پذیری در تفکر است.