MongoDB یک پایگاه داده NoSQL است که به جای جداول و ردیف‌ها، از اسناد JSON-مانند (BSON) برای ذخیره‌سازی داده‌ها استفاده می‌کند. این رویکرد امکان ذخیره‌سازی داده‌های ساختاریافته، نیمه‌ساختاریافته و حتی بدون ساختار را به سادگی فراهم می‌کند. انعطاف‌پذیری طرح‌واره (Schema Flexibility) یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های MongoDB است که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا بدون نیاز به تعریف دقیق ساختار داده در ابتدا، به سرعت اپلیکیشن‌های خود را توسعه دهند.

مزایای کلیدی استفاده از MongoDB شامل:

• انعطاف‌پذیری طرح‌واره: تغییر و تکامل ساختار داده‌ها به راحتی امکان‌پذیر است.
• مقیاس‌پذیری افقی: قابلیت توزیع داده‌ها بر روی چندین سرور برای مدیریت حجم بالای داده و درخواست‌ها.
• عملکرد بالا: بهینه‌سازی شده برای خواندن و نوشتن سریع داده‌ها.
• قابلیت‌های کوئری غنی: پشتیبانی از انواع کوئری‌ها، از جمله کوئری‌های زمینه‌ای (Contextual Queries) و تجمیع (Aggregation).

این دوره آموزشی با هدف ارتقاء دانش شما در زمینه پایگاه‌های داده سندگرا و به طور خاص MongoDB طراحی شده است. در طول این دوره، شما با گام‌های عملی و مفاهیم کلیدی آشنا خواهید شد:

ماژول ۱: مقدمه‌ای بر پایگاه داده‌های سندگرا و NoSQL

• تاریخچه پایگاه داده‌های رابطه‌ای (SQL) و محدودیت‌های آن‌ها
• معرفی پارادایم NoSQL و انواع مختلف آن (Document, Key-Value, Column-Family, Graph)
• بررسی مزایا و معایب پایگاه داده‌های سندگرا
• مقایسه MongoDB با سایر پایگاه داده‌های NoSQL

ماژول ۲: نصب و راه‌اندازی MongoDB

• نصب MongoDB بر روی سیستم‌عامل‌های مختلف (Windows, macOS, Linux)
• آشنایی با ابزارهای مدیریتی MongoDB (MongoDB Shell, MongoDB Compass)
• پیکربندی اولیه و راه‌اندازی سرویس MongoDB

ماژول ۳: مفاهیم اساسی MongoDB

• ساختار داده در MongoDB: اسناد (Documents) و مجموعه‌ها (Collections)
• فرمت BSON و تفاوت آن با JSON
• کار با انواع داده‌های مختلف (String, Number, Boolean, Array, Object, Date, ObjectId, etc.)
• مثال‌های عملی: ساخت اسناد ساده برای کاربران، محصولات و سفارشات

ماژول ۴: عملیات CRUD در MongoDB

• ایجاد (Create): افزودن اسناد به مجموعه‌ها با استفاده از دستور `insertOne()` و `insertMany()`
• خواندن (Read): بازیابی اسناد با استفاده از `find()` و `findOne()`، اعمال فیلترها و شرط‌ها
• به‌روزرسانی (Update): تغییر اسناد موجود با `updateOne()`, `updateMany()`, `$set`, `$inc` و عملگرهای دیگر
• حذف (Delete): پاک کردن اسناد با `deleteOne()` و `deleteMany()`
• مثال‌های عملی: ثبت نام کاربر جدید، جستجوی محصول بر اساس فیلتر، به‌روزرسانی موجودی کالا

ماژول ۵: پرس‌وجوهای پیشرفته (Advanced Queries)

• کار با عملگرهای شرطی (`$gt`, `$lt`, `$eq`, `$ne`, `$in`, `$nin`)
• پرس‌وجو بر روی آرایه‌ها و اشیاء داخلی
• استفاده از `$regex` برای جستجوی متنی
• مرتب‌سازی (Sorting) نتایج با `sort()`
• محدود کردن تعداد نتایج با `limit()` و رد کردن نتایج با `skip()`
• مثال‌های عملی: یافتن کاربران بالای 30 سال، جستجوی محصولات با قیمت مشخص در دسته‌بندی خاص

ماژول ۶: ایندکس‌گذاری (Indexing)

• اهمیت ایندکس‌گذاری برای بهبود عملکرد کوئری‌ها
• انواع ایندکس‌ها (Single Field, Compound, Multikey, Text, Geospatial)
• ایجاد و مدیریت ایندکس‌ها
• بررسی `explain()` برای تحلیل عملکرد کوئری‌ها
• مثال‌های عملی: افزایش سرعت جستجو بر روی فیلدهای پرکاربرد

ماژول ۷: تجمیع (Aggregation)

• مفهوم Aggregation Pipeline و مراحل آن
• استفاده از مراحل پرکاربرد: `$match`, `$group`, `$project`, `$sort`, `$limit`, `$unwind`
• انجام عملیات پیچیده مانند محاسبه میانگین، جمع، شمارش و گروه‌بندی
• مثال‌های عملی: محاسبه میانگین امتیاز محصولات، شمارش تعداد سفارشات برای هر مشتری

ماژول ۸: مدیریت داده‌ها و عملیات اداری

• کار با انواع داده‌ها (Data Types)
• پشتیبان‌گیری (Backup) و بازیابی (Restore) داده‌ها
• مفاهیم Replication و Sharding برای مقیاس‌پذیری و دسترس‌پذیری بالا
• امنیت در MongoDB: احراز هویت و مجوزها

ماژول ۹: کاربرد MongoDB در پروژه‌های واقعی

• طراحی شمای مناسب برای اپلیکیشن‌های وب و موبایل
• انتخاب استراتژی مناسب برای ذخیره‌سازی داده‌های پیچیده
• یکپارچه‌سازی MongoDB با زبان‌های برنامه‌نویسی مختلف (Node.js, Python, Java)
• بررسی بهترین شیوه‌ها (Best Practices) در استفاده از MongoDB

این دوره برای طیف وسیعی از متخصصان حوزه فناوری اطلاعات طراحی شده است:

• توسعه‌دهندگان وب و موبایل: کسانی که به دنبال استفاده از یک پایگاه داده انعطاف‌پذیر برای اپلیکیشن‌های خود هستند.
• مدیران پایگاه داده (DBA): که می‌خواهند دانش خود را در زمینه پایگاه داده‌های NoSQL گسترش دهند.
• مهندسان نرم‌افزار: که با چالش‌های مدیریت داده‌های حجیم و پیچیده روبرو هستند.
• دانشجویان و علاقه‌مندان به فناوری: که می‌خواهند با فناوری‌های نوین پایگاه داده آشنا شوند.
• معماران سیستم: که در طراحی معماری سیستم‌های مقیاس‌پذیر نقش دارند.

برای بهره‌مندی کامل از این دوره، داشتن پیش‌زمینه‌ای در موارد زیر توصیه می‌شود:

• آشنایی با مفاهیم اولیه پایگاه داده و ساختار داده
• آشنایی با زبان برنامه‌نویسی (مانند JavaScript, Python) در سطح مقدماتی
• تجربه کار با خط فرمان (Command Line)

با این حال، دوره به گونه‌ای طراحی شده است که حتی افراد تازه‌کار نیز با مطالعه دقیق و تمرین، بتوانند مفاهیم را به خوبی بیاموزند.

ارائه این دوره بر روی فلش مموری 32 گیگابایتی، مزایای متعددی را برای شما به همراه دارد:

• دسترسی آفلاین کامل: بدون نیاز به اینترنت، در هر زمان و مکانی به محتوای آموزشی دسترسی داشته باشید.
• سرعت بالا: انتقال فایل‌ها و دسترسی به آن‌ها با سرعت بالا، تجربه یادگیری روان‌تری را فراهم می‌کند.
• قابل حمل بودن: فلش مموری به راحتی قابل حمل است و می‌توانید آن را به دستگاه‌های مختلف متصل کنید.
• صرفه‌جویی در زمان: از فرآیند طولانی دانلود صرف‌نظر کنید و بلافاصله یادگیری را آغاز نمایید.
• کیفیت تضمین شده: محتوای آموزشی با بالاترین کیفیت ارائه شده و مطابق با آخرین تغییرات و به‌روزرسانی‌ها (تا سال 2020) است.

تسلط بر MongoDB و پایگاه داده‌های سندگرا، یکی از مهارت‌های پرتقاضا در بازار کار فناوری اطلاعات است. سازمان‌ها به طور فزاینده‌ای به دنبال متخصصانی هستند که بتوانند با استفاده از این فناوری، داده‌های حجیم و پیچیده را به طور مؤثر مدیریت کنند. با گذراندن این دوره، شما قادر خواهید بود:

• در پروژه‌های توسعه نرم‌افزاری که از MongoDB استفاده می‌کنند، نقش موثری ایفا کنید.
• به عنوان توسعه‌دهنده بک‌اند، متخصص پایگاه داده یا مهندس داده فعالیت نمایید.
• توانایی خود را در طراحی و پیاده‌سازی سیستم‌های داده‌ای مدرن و مقیاس‌پذیر نشان دهید.