این دوره با هدف equipping شما با دانش و مهارت‌های عملی لازم برای طراحی، توسعه و استقرار APIهای قدرتمند و مقیاس‌پذیر در PHP ارائه شده است. پس از اتمام موفقیت‌آمیز این دوره، شما قادر خواهید بود:

• مفاهیم بنیادی API، از جمله پروتکل‌های RESTful، HTTP Methods، فرمت‌های تبادل داده مانند JSON و XML را به‌طور کامل درک کرده و تفاوت‌ها و کاربردهای هر یک را بشناسید.
• APIهای RESTful را از صفر با PHP خالص پیاده‌سازی کنید. این رویکرد شما را قادر می‌سازد تا درک عمیقی از نحوه عملکرد APIها به دست آورید، بدون اتکا به فریم‌ورک‌های پیچیده در مراحل اولیه.
• مکانیزم‌های احراز هویت (Authentication) و مجوزدهی (Authorization) پیشرفته مانند API Keys، Basic Auth و به‌ویژه JWT (JSON Web Tokens) را در APIهای خود پیاده‌سازی کنید تا امنیت داده‌های کاربران را تضمین نمایید.
• تکنیک‌های اعتبارسنجی ورودی‌ها (Input Validation) و مدیریت خطاها (Error Handling) را فرا بگیرید تا APIهای شما در برابر داده‌های نامعتبر مقاوم بوده و در مواجهه با مشکلات، پیام‌های خطای واضح و مفیدی ارائه دهند.
• عملیات CRUD (ساخت، خواندن، به‌روزرسانی، حذف) را با اتصال به پایگاه داده (مانند MySQL) از طریق API پیاده‌سازی کنید و نحوه تعامل API با پایگاه داده را فرا بگیرید.
• بهترین شیوه‌های طراحی API را فرا گرفته و قادر به طراحی Endpointهای منطقی و قابل درک باشید، همچنین با اصول مستندسازی API آشنا شوید تا APIهای شما برای سایر توسعه‌دهندگان قابل استفاده باشند.
• با روش‌ها و ابزارهای تست API، به‌ویژه Postman، آشنا شوید تا از صحت عملکرد، پایداری و امنیت APIهای خود اطمینان حاصل کنید.
• مفاهیم پیشرفته‌تری مانند نسخه‌بندی API (Versioning)، کشینگ (Caching) و محدودیت نرخ (Rate Limiting) را برای بهبود عملکرد، مقیاس‌پذیری و پایداری APIهای خود به کار ببرید.
• با چالش‌های امنیتی رایج در APIها آشنا شده و راهکارهای مقابله با آن‌ها (مانند جلوگیری از SQL Injection، CSRF و مدیریت CORS) را فرا بگیرید.

شرکت در این دوره نه تنها دانش فنی شما را ارتقا می‌دهد، بلکه فرصت‌های شغلی جدیدی را نیز برایتان به ارمغان می‌آورد و شما را در مسیر تبدیل شدن به یک توسعه‌دهنده برجسته یاری می‌رساند. برخی از مزایای کلیدی و ملموس این دوره عبارتند از:

• افزایش چشمگیر فرصت‌های شغلی: تقاضا برای توسعه‌دهندگان مسلط به ساخت و مدیریت APIها در بازار کار فناوری اطلاعات، به‌ویژه در اکوسیستم PHP، بسیار بالاست. با تسلط بر این مهارت کلیدی، موقعیت‌های شغلی بیشتری در شرکت‌های بزرگ فناوری، استارتاپ‌های نوآور و پروژه‌های مستقل پیدا خواهید کرد.
• ساخت برنامه‌های کاربردی مدرن و مقیاس‌پذیر: با دانش API، قادر خواهید بود برنامه‌های کاربردی ماژولار، مقیاس‌پذیر، توزیع‌شده و متصل به سیستم‌های مختلف (مانند اپلیکیشن‌های موبایل، پلتفرم‌های اینترنت اشیا و سرویس‌های ابری) را توسعه دهید. این مهارت برای هر توسعه‌دهنده‌ای که قصد ورود به دنیای Microservices و معماری‌های مدرن نرم‌افزاری را دارد، ضروری است.
• تبدیل شدن به یک توسعه‌دهنده Full-Stack توانمند: حتی اگر تخصص اصلی شما فرانت‌اند است، درک عمیق از نحوه کار APIها به شما کمک می‌کند تا به‌عنوان یک توسعه‌دهنده فول‌استک توانمندتر و خودکفاتر عمل کنید و بتوانید بک‌اند مورد نیاز فرانت‌اند خود را نیز توسعه دهید یا حداقل تعامل موثرتری با تیم بک‌اند داشته باشید.
• کسب مهارت‌های عملی و کاربردی: این دوره با تمرکز قوی بر پروژه‌های عملی و مثال‌های واقعی، به شما کمک می‌کند تا دانش تئوری را بلافاصله به مهارت‌های قابل اجرا و قابل ارائه در رزومه تبدیل کنید. رویکرد “یادگیری با انجام دادن”، تجربه شما را تقویت خواهد کرد.
• بهبود امنیت و عملکرد برنامه‌ها: با فراگیری بهترین شیوه‌های امنیتی و بهینه‌سازی، قادر خواهید بود APIهایی بسازید که هم در برابر حملات سایبری مقاوم باشند و هم عملکرد سریع و روانی ارائه دهند. این امر به افزایش رضایت کاربران و پایداری سیستم شما کمک می‌کند.
• اعتماد به نفس در پروژه‌های پیچیده: پس از اتمام دوره و کسب تجربه عملی، با اعتماد به نفس کامل می‌توانید مسئولیت طراحی و پیاده‌سازی APIهای پیچیده را در هر پروژه‌ای بر عهده بگیرید و به‌عنوان یک دارایی ارزشمند برای تیم یا سازمان خود شناخته شوید.

برای بهره‌برداری حداکثری از محتوای آموزشی این دوره و تسریع فرآیند یادگیری، توصیه می‌شود که پیش‌نیازهای زیر را داشته باشید:

• آشنایی با PHP: داشتن دانش پایه تا متوسط در زبان برنامه‌نویسی PHP ضروری است. شما باید با سینتکس، ساختارهای کنترلی (مانند حلقه‌ها و شرط‌ها)، توابع، آرایه‌ها و اصول برنامه‌نویسی شی‌ءگرا (OOP) در PHP آشنا باشید.
• مفاهیم وب: آشنایی با اصول اولیه کارکرد وب، مانند پروتکل HTTP، درخواست‌ها و پاسخ‌های وب، URLها و نحوه کار مرورگرها.
• دانش پایگاه داده: آشنایی با مفاهیم پایگاه داده رابطه‌ای (مانند MySQL) و توانایی نوشتن کوئری‌های SQL پایه (SELECT, INSERT, UPDATE, DELETE) برای مدیریت داده‌ها.
• ابزارهای توسعه: نصب و آشنایی پایه با یک ویرایشگر کد مانند VS Code یا PhpStorm. همچنین داشتن یک محیط توسعه محلی (مانند XAMPP یا WAMP) مفید خواهد بود.
• صبر و پشتکار: همانند هر مهارت پیچیده دیگری، اشتیاق به یادگیری، حل مسئله و تمرین مداوم در طول دوره از اهمیت بالایی برخوردار است.

نکته: حتی اگر در برخی از این موارد کمی ضعف دارید، این دوره با تکرار و توضیح مفاهیم پایه‌ای مرتبط، به شما کمک خواهد کرد تا آن‌ها را نیز بهبود ببخشید. اما داشتن پیش‌زمینه‌ای قوی‌تر، سرعت یادگیری شما را تسریع و تجربه شما را غنی‌تر خواهد کرد.

این دوره به دقت به بخش‌های منطقی و پله‌به‌پله تقسیم‌بندی شده است تا مسیر یادگیری شما را از صفر تا یک متخصص هموار سازد. در ادامه، مروری بر سرفصل‌های اصلی دوره خواهیم داشت:

• ۱. مبانی و مقدمات API

  در این بخش، به ریشه‌ها و دلایل اهمیت APIها خواهیم پرداخت. درک مفاهیم اساسی برای ساختاردهی صحیح دانش شما حیاتی است. این شامل:

  • معرفی جامع API چیست و چرا در توسعه وب مدرن از آن استفاده می‌کنیم؟
  • آشنایی با پروتکل RESTful و معماری بی‌حالت (Stateless) آن، به همراه اصول طراحی REST.
  • بررسی جامع HTTP Methods (GET, POST, PUT, DELETE, PATCH) و کاربرد صحیح هر یک در عملیات CRUD.
  • فرمت‌های تبادل داده رایج: JSON (JavaScript Object Notation) به‌عنوان استاندارد فعلی و مقایسه اجمالی آن با XML.
  • طراحی Endpointها و ساختار URLها برای APIهای منطقی، قابل درک و RESTful.
  • مروری بر کد‌های وضعیت HTTP (Status Codes) و کاربرد صحیح آن‌ها در پاسخ‌های API.

• ۲. ساخت APIهای RESTful با PHP خالص

  این بخش، هسته عملی دوره است که در آن دست‌به‌کد خواهید شد و APIهای واقعی را با استفاده از PHP خالص، بدون وابستگی به فریم‌ورک‌های سنگین، می‌سازید تا درک عمیقی از مکانیزم‌های زیرین به دست آورید:

  • راه‌اندازی محیط توسعه (XAMPP/WAMP یا Docker) و ساخت اولین API ساده “Hello World” با PHP.
  • پیاده‌سازی یک سیستم Routing ساده و کارآمد برای مدیریت درخواست‌های ورودی و هدایت آن‌ها به کنترلرهای مناسب.
  • نحوه مدیریت درخواست‌ها (Request Handling): دریافت اطلاعات از Headerها، Body (به‌ویژه JSON) و Query Parameters.
  • ساخت پاسخ‌های API (Response Building): ارسال داده‌های JSON با ساختار مناسب و کد‌های وضعیت HTTP صحیح.
  • اعتبارسنجی داده‌ها (Input Validation): اطمینان از صحت، نوع و امنیت داده‌های ورودی به API.
  • اتصال به پایگاه داده (MySQL) و پیاده‌سازی کامل عملیات CRUD (Create, Read, Update, Delete) برای منابع مختلف (مانند کاربران، محصولات، پست‌ها).
  • مدیریت خطاها و Exception Handling در API: بازگرداندن پیام‌های خطای معنی‌دار و کد‌های وضعیت مناسب (مثال: 404 Not Found, 400 Bad Request, 500 Internal Server Error) به کلاینت.

• ۳. امنیت و احراز هویت در API

  امنیت APIها به همان اندازه توسعه آن‌ها مهم است. در این بخش، بر روی محافظت از APIهای خود در برابر تهدیدات رایج تمرکز خواهید کرد:

  • مقدمه‌ای بر تهدیدات امنیتی رایج در APIها و اهمیت محافظت از داده‌ها.
  • پیاده‌سازی API Key Authentication برای دسترسی ساده و کنترل‌شده.
  • استفاده از Basic Authentication و محدودیت‌های آن.
  • تسلط بر JSON Web Tokens (JWT): نحوه تولید، امضا، اعتبارسنجی و استفاده از توکن‌ها برای احراز هویت بدون وضعیت (Stateless Authentication) در APIها.
  • مکانیزم‌های مجوزدهی (Authorization): کنترل دسترسی کاربران و نقش‌ها به منابع و عملیات خاص.
  • مباحثی مانند CORS (Cross-Origin Resource Sharing) و نحوه مدیریت آن برای دسترسی ایمن از دامنه‌های دیگر.
  • حفاظت در برابر حملاتی مانند SQL Injection و Cross-Site Scripting (XSS) از طریق بهترین روش‌های کدنویسی.

• ۴. پیشرفته و بهترین روش‌ها

  برای ساخت APIهای حرفه‌ای و مقیاس‌پذیر که در محیط‌های تولیدی عملکرد مطلوبی داشته باشند، نیازمند تکنیک‌های پیشرفته‌تر و رعایت بهترین شیوه‌ها هستید:

  • نسخه‌بندی API (API Versioning): مدیریت تغییرات و تکامل API بدون شکستن سازگاری با کلاینت‌های قدیمی (مانند استفاده از URL Versioning یا Header Versioning).
  • کشینگ (Caching) برای بهبود عملکرد و کاهش بار سرور با استفاده از Cache-Control Headerها و کشینگ سمت سرور.
  • محدودیت نرخ (Rate Limiting): جلوگیری از سوءاستفاده، حملات DDoS و مصرف بی‌رویه منابع با محدود کردن تعداد درخواست‌ها از یک IP یا کاربر.
  • مستندسازی API: استفاده از ابزارهایی مانند Swagger/OpenAPI برای ایجاد مستندات تعاملی، دقیق و قابل درک برای توسعه‌دهندگان مصرف‌کننده API.
  • تست API با Postman: آشنایی عمیق با این ابزار قدرتمند برای تست، دیباگینگ، خودکارسازی تست‌ها و مدیریت Collectionهای API.
  • بهینه‌سازی عملکرد API با استفاده از تکنیک‌های مختلف مانند بهینه‌سازی کوئری‌های دیتابیس، استفاده از Object Caching و Paging.

• ۵. پیاده‌سازی پروژه‌های عملی و مثال‌های کاربردی

  دانش بدون عمل ناقص است. در این بخش، تمام آموخته‌های خود را در پروژه‌های واقعی و سناریوهای کاربردی به کار خواهید گرفت تا تجربه عملی کسب کنید:

  • ساخت یک API کامل برای سیستم وبلاگ‌نویسی با قابلیت‌های احراز هویت کاربران، مدیریت پست‌ها (ایجاد، خواندن، به‌روزرسانی، حذف) و نظرات.
  • پیاده‌سازی یک API ساده برای مدیریت محصول یا یک سیستم کتابخانه با پیاده‌سازی کامل عملیات CRUD و احراز هویت.
  • بحث و بررسی سناریوهای واقعی و چالش‌های رایج در توسعه API (مانند مدیریت داده‌های پیچیده، فیلترها و جستجوها) و راهکارهای عملی برای حل آن‌ها.
  • نکات مربوط به استقرار (Deployment) یک API در محیط سرور واقعی.