این دوره به گونه‌ای جامع و عملی طراحی شده است که شما را از مفاهیم بنیادی پایگاه داده تا تکنیک‌های پیشرفته و بهینه‌سازی کوئری‌ها هدایت می‌کند. پس از اتمام این دوره، شما قادر خواهید بود:

• آشنایی کامل با مفاهیم SQL: اصول و مبانی زبان SQL، شامل ساختار داده‌ها، انواع دستورات DDL (تعریف داده)، DML (دستکاری داده) و DCL (کنترل داده) و نحوه کار با آن‌ها در سناریوهای واقعی و پیچیده.

• تسلط بر PostgreSQL: استفاده از تمام قابلیت‌های پیشرفته و منحصر به فرد PostgreSQL، از جمله انواع داده‌های خاص و قدرتمند مانند JSONB برای داده‌های ساختارنیافته، Arrays، توابع پنجره‌ای (Window Functions) برای تحلیل‌های عمیق‌تر، و استفاده از افزونه‌های (Extensions) مفید برای توسعه قابلیت‌ها.

• طراحی پایگاه داده: یادگیری اصول طراحی پایگاه داده رابطه‌ای، شامل نرمال‌سازی (Normalization) در سطوح مختلف و طراحی شمای (Schema) کارآمد و مقیاس‌پذیر برای پروژه‌های کوچک و بزرگ.

• نوشتن کوئری‌های پیچیده: ساخت کوئری‌های پیشرفته و بهینه با استفاده از JOINها (انواع INNER, LEFT, RIGHT, FULL OUTER)، Subqueryها، CTEها (Common Table Expressions) برای سازماندهی بهتر کوئری‌ها و توابع تجمیعی (Aggregate Functions) برای استخراج داده‌های مورد نیاز از پایگاه داده‌های حجیم و پیچیده.

• بهینه‌سازی عملکرد پایگاه داده: شناسایی نقاط ضعف و تنگناهای (bottlenecks) عملکردی در پایگاه داده، استفاده از ایندکس‌ها برای افزایش سرعت دسترسی به داده‌ها، درک و تفسیر نقشه اجرای کوئری (Explain Analyze) و نوشتن کوئری‌های بهینه برای افزایش چشمگیر سرعت و کارایی سیستم.

• کار با داده‌های متنی و جستجو: آشنایی با قابلیت Full-Text Search در PostgreSQL و چگونگی پیاده‌سازی جستجوی کارآمد و هوشمند در حجم زیادی از داده‌های متنی.

• ادغام با زبان‌های برنامه‌نویسی: نحوه اتصال و تعامل با پایگاه داده PostgreSQL از طریق زبان‌های برنامه‌نویسی محبوب و رایج مانند Node.js (با تمرکز ویژه در این دوره)، پایتون یا جاوا برای ساخت برنامه‌های کاربردی پویا.

• مدیریت تراکنش‌ها و امنیت: درک عمیق مفهوم تراکنش‌ها (Transactions) و اصول ACID، کنترل همروندی (Concurrency Control) برای مدیریت دسترسی‌های همزمان به داده‌ها و اصول اولیه امنیت پایگاه داده برای محافظت در برابر تهدیدات رایج.

• استفاده از ابزارهای مدیریتی: آشنایی با ابزارهای پرکاربرد برای مدیریت و مانیتورینگ PostgreSQL مانند pgAdmin و خط فرمان psql.

شرکت در این دوره آموزشی جامع و به‌روز، مزایای متعددی را برای آینده شغلی و توسعه مهارت‌های شما به ارمغان خواهد آورد:

• افزایش چشمگیر فرصت‌های شغلی: با تسلط بر SQL و PostgreSQL، درهای جدیدی در بازار کار توسعه نرم‌افزار به روی شما باز می‌شود. بسیاری از شرکت‌ها در صنایع مختلف (از استارتاپ‌های نوپا تا شرکت‌های بزرگ) به دنبال توسعه‌دهندگانی هستند که در زمینه پایگاه داده متخصص باشند.

• تبدیل شدن به یک توسعه‌دهنده فول‌استک قوی‌تر: حتی اگر تمرکز اصلی شما روی فرانت‌اند یا بک‌اند باشد، درک عمیق و عملی از پایگاه داده شما را به یک توسعه‌دهنده جامع‌تر، کارآمدتر و باارزش‌تر تبدیل می‌کند که می‌تواند تمام جنبه‌های یک پروژه را مدیریت کند.

• افزایش کارایی در پروژه‌های شخصی و کاری: توانایی طراحی و پیاده‌سازی پایگاه داده‌های بهینه، نگارش کوئری‌های قدرتمند و سریع، و عیب‌یابی مشکلات عملکردی، شما را در هر پروژه‌ای متمایز می‌کند و به افزایش کیفیت و سرعت توسعه کمک می‌کند.

• پشتیبانی از پروژه‌های بزرگ و پیچیده: PostgreSQL به دلیل قابلیت اطمینان بالا، پایداری فوق‌العاده و مقیاس‌پذیری بی‌نظیر، گزینه ایده‌آلی برای پروژه‌های سازمانی (enterprise) و مدیریت داده‌های حجیم (Big Data) است. با این دوره، شما قادر به طراحی و مدیریت چنین سیستم‌هایی خواهید بود.

• یادگیری بر اساس نیازهای روز بازار: محتوای دوره به‌روزرسانی شده تا جدیدترین ویژگی‌ها، بهترین روش‌های عملی و استانداردهای صنعتی را آموزش دهد که مستقیماً در پروژه‌های دنیای واقعی قابل استفاده هستند و شما را آماده ورود به بازار کار می‌کنند.

• رویکرد عملی و پروژه‌محور: دوره شامل مثال‌های فراوان، تمرینات عملی متعدد و پروژه‌های کوچک و بزرگ است که به شما کمک می‌کند تا مفاهیم تئوری را بلافاصله به کار بگیرید و درک عمیق‌تری از نحوه پیاده‌سازی آن‌ها پیدا کنید.

خوشبختانه، این دوره برای طیف وسیعی از علاقه‌مندان، از مبتدیان مطلق تا توسعه‌دهندگان باتجربه که قصد ارتقاء دانش خود را دارند، مناسب است. برای شروع این دوره، نیاز به پیش‌زمینه پیچیده‌ای ندارید:

• عدم نیاز به دانش قبلی SQL: این دوره از پایه و از ابتدا به آموزش SQL و PostgreSQL می‌پردازد، بنابراین حتی اگر تاکنون هیچ تجربه‌ای با پایگاه داده نداشته‌اید و نمی‌دانید SQL چیست، می‌توانید با اطمینان کامل شروع کنید.

• آشنایی اولیه با مفاهیم برنامه‌نویسی (توصیه می‌شود اما ضروری نیست): اگرچه دوره به شما مفاهیم برنامه‌نویسی مرتبط با پایگاه داده و ادغام آن را آموزش می‌دهد، اما داشتن آشنایی اولیه با منطق برنامه‌نویسی، ساختار داده‌ها یا یک زبان برنامه‌نویسی می‌تواند درک شما را تسریع بخشد و به شما کمک کند سریع‌تر پیشرفت کنید.

• کامپیوتر و اتصال به اینترنت: برای نصب PostgreSQL و ابزارهای مورد نیاز (که راهنمای نصب آن‌ها در دوره ارائه می‌شود) و دسترسی به محتوای دوره، به یک کامپیوتر شخصی (ویندوز، مک یا لینوکس) و اتصال پایدار به اینترنت نیاز دارید.

• اشتیاق به یادگیری: مهم‌ترین و تنها پیش‌نیاز واقعی، انگیزه و اشتیاق شما برای یادگیری و تسلط بر یکی از مهم‌ترین و پرتقاضاترین مهارت‌های دنیای توسعه نرم‌افزار است.

این دوره به دقت و به صورت منطقی به بخش‌های مختلف تقسیم‌بندی شده است تا فرآیند یادگیری را برای شما آسان و مؤثر سازد. در ادامه به برخی از مهم‌ترین سرفصل‌های این دوره اشاره می‌شود:

• بخش ۱: مقدمه‌ای بر پایگاه داده و SQL

  • پایگاه داده چیست و چرا در توسعه نرم‌افزار به آن نیاز داریم؟
  • آشنایی با انواع پایگاه داده: رابطه‌ای (Relational) و غیر رابطه‌ای (NoSQL)
  • مقدمه‌ای بر SQL (Structured Query Language) و تاریخچه و تکامل آن
  • نصب و راه‌اندازی PostgreSQL روی سیستم عامل‌های مختلف و ابزار مدیریت pgAdmin
  • ساخت اولین پایگاه داده، جداول و وارد کردن داده‌ها

• بخش ۲: دستورات پایه SQL (عملیات CRUD)

  • دستور SELECT: انتخاب، فیلتر کردن و مرتب‌سازی داده‌ها با استفاده از WHERE، ORDER BY و LIMIT
  • دستور INSERT: افزودن سطر جدید به جداول و مدیریت مقادیر پیش‌فرض
  • دستور UPDATE: به‌روزرسانی داده‌های موجود و انجام تغییرات گروهی
  • دستور DELETE: حذف سطرها از جداول و اهمیت شرط WHERE
  • مقدمه‌ای بر توابع داخلی SQL (مانند توابع رشته‌ای، عددی و تاریخی)

• بخش ۳: پرس‌وجوهای پیشرفته و روابط داده‌ها

  • مفاهیم JOINها و اهمیت آن‌ها در اتصال جداول: INNER JOIN، LEFT JOIN، RIGHT JOIN و FULL OUTER JOIN
  • ارتباطات بین جداول: یک به یک، یک به چند و چند به چند و نحوه پیاده‌سازی آن‌ها
  • Subqueryها (کوئری‌های تو در تو) و کاربردهای متنوع آن‌ها
  • CTE (Common Table Expressions) برای سازماندهی و خوانایی بهتر کوئری‌های پیچیده
  • کار با GROUP BY و HAVING برای تجمیع و فیلتر کردن گروه‌ها از داده‌ها

• بخش ۴: ویژگی‌های خاص و پیشرفته PostgreSQL

  • آشنایی با انواع داده‌های پیشرفته و قدرتمند PostgreSQL مانند JSONB (برای داده‌های جیسون)، Arrays، UUID و ENUM
  • توابع پنجره‌ای (Window Functions) برای انجام تحلیل‌های پیچیده و محاسبات روی مجموعه‌ای از سطرها
  • توابع و رویه‌های سفارشی (Custom Functions and Stored Procedures) برای منطق تجاری سمت سرور
  • تریگرها (Triggers) برای خودکارسازی عملیات پایگاه داده در واکنش به رویدادها
  • مدیریت پیشرفته داده‌های زمانی (Date/Time Functions and Types)

• بخش ۵: طراحی و بهینه‌سازی پایگاه داده

  • اصول نرمال‌سازی (Normalization) و Denormalization و اهمیت آن‌ها در طراحی بهینه پایگاه داده
  • طراحی شمای پایگاه داده (Schema Design) مناسب برای پروژه‌های واقعی و مقیاس‌پذیر
  • ایندکس‌گذاری (Indexing) و انواع ایندکس‌ها (B-Tree, Hash, GIN, GIST) برای افزایش سرعت کوئری‌ها
  • تحلیل نقشه اجرای کوئری (Explain Analyze) و تفسیر آن برای شناسایی نقاط ضعف و بهبود عملکرد
  • نکات و ترفندهای پیشرفته بهینه‌سازی عملکرد (Performance Tuning) در PostgreSQL

• بخش ۶: ادغام پایگاه داده با برنامه‌های کاربردی

  • اتصال به PostgreSQL از طریق Node.js (یا سایر زبان‌ها مانند Python) با استفاده از درایورهای مربوطه
  • استفاده از ORMها (Object-Relational Mappers) مانند Sequelize یا Prisma برای تعامل شی‌گرا با پایگاه داده
  • ساخت APIهای RESTful قدرتمند برای تعامل بین برنامه‌های کاربردی و پایگاه داده
  • مدیریت تراکنش‌ها (Transactions) در سطح برنامه و پایگاه داده برای حفظ یکپارچگی داده‌ها
  • مبانی مهاجرت داده‌ها (Migrations) برای مدیریت تغییرات شمای پایگاه داده

• بخش ۷: امنیت و نگهداری پایگاه داده

  • مدیریت کاربران و دسترسی‌ها (Roles and Permissions) در PostgreSQL برای کنترل امنیت
  • روش‌های بکاپ‌گیری (Backup) و بازیابی (Restore) اطلاعات برای جلوگیری از از دست رفتن داده‌ها
  • بررسی امنیت در برابر حملات متداول پایگاه داده مانند SQL Injection و راهکارهای پیشگیری از آن
  • مبانی کنترل همروندی (Concurrency Control) و قفل‌ها (Locks) در پایگاه داده
  • نکات کلیدی برای مانیتورینگ و نگهداری منظم پایگاه داده

• بخش ۸: پروژه پایانی و مثال‌های کاربردی

  • پیاده‌سازی یک پروژه جامع و واقعی از ابتدا تا انتها با استفاده از تمامی مفاهیم SQL و PostgreSQL
  • بررسی مثال‌های واقعی و سناریوهای عملی از صنعت و نحوه حل آن‌ها با PostgreSQL
  • نکات پایانی و بهترین روش‌ها (Best Practices) برای توسعه‌دهندگان پایگاه داده