این دوره به شما کمک می‌کند تا درک جامعی از عملکرد و آسیب‌پذیری‌های امنیتی پروتکل‌های IPv4 و ARP به دست آورید. سرفصل‌های کلیدی که پوشش داده می‌شوند عبارتند از:

• شناخت عمیق IPv4: شما با جزئیات ساختار هدر IPv4، فیلدهای مختلف آن مانند آدرس مبدأ و مقصد، TTL (Time to Live)، و Protocol آشنا خواهید شد. همچنین به مباحثی مانند آدرس‌دهی، زیرشبکه‌بندی (Subnetting) و اهمیت آن‌ها در ارتباطات شبکه پرداخته می‌شود. درک فرآیند تکه‌تکه شدن (Fragmentation) و تجمیع مجدد (Reassembly) بسته‌های IP نیز از نکات کلیدی است که در سناریوهای امنیتی می‌تواند مورد سوءاستفاده قرار گیرد.

• آشنایی با ARP و کارکرد آن: این بخش به توضیح پروتکل ARP (Address Resolution Protocol) و نقش حیاتی آن در تبدیل آدرس‌های IP منطقی به آدرس‌های MAC فیزیکی می‌پردازد. چگونگی عملکرد ARP Cache (حافظه پنهان ARP) و فرآیند درخواست و پاسخ ARP به تفصیل بررسی می‌شود، چرا که این پروتکل در لایه پیوند داده، ارتباطات محلی را امکان‌پذیر می‌سازد و شناخت آن برای هر متخصص امنیت شبکه ضروری است.

• آسیب‌پذیری‌های امنیتی پروتکل‌ها: مهم‌ترین بخش دوره، شناسایی و درک نقاط ضعف امنیتی در IPv4 و ARP است. شما با حملاتی مانند IP Spoofing (جعل آدرس IP)، حملات انکار سرویس (DoS) و ARP Poisoning (مسمومیت ARP) آشنا می‌شوید که به طور مکرر توسط مهاجمان برای دسترسی غیرمجاز، شنود ترافیک یا اختلال در عملکرد شبکه استفاده می‌شوند. درک این آسیب‌پذیری‌ها گام اول در مقابله مؤثر با آن‌هاست.

• تکنیک‌های حملاتی و پیاده‌سازی آن‌ها: دوره به طور عملی نشان می‌دهد که چگونه حملات رایج مانند Man-in-the-Middle (MITM) با بهره‌گیری از ARP Poisoning پیاده‌سازی می‌شوند. این درک عملی به شما کمک می‌کند تا نه تنها نحوه انجام این حملات را درک کنید، بلکه بهتر بتوانید علائم آن‌ها را شناسایی کرده و راهکارهای پیشگیرانه و دفاعی را پیاده‌سازی کنید. همچنین به مثال‌های عملی از چگونگی جعل بسته‌های IP پرداخته می‌شود.

• ابزارهای تحلیل و دفاع: شما با ابزارهای قدرتمند تحلیل شبکه مانند Wireshark آشنا می‌شوید و یاد می‌گیرید که چگونه با استفاده از آن بسته‌های شبکه را اسنیف و تحلیل کنید تا الگوهای حملات را شناسایی نمایید. همچنین راهکارهای دفاعی مؤثر مانند پیکربندی ARP ثابت، امنیت پورت سوئیچ‌ها (Port Security) و مانیتورینگ فعال شبکه آموزش داده می‌شود تا شبکه خود را در برابر تهدیدات محافظت کنید.

شرکت در این دوره آموزشی مزایای متعددی برای دانشجویان و متخصصان شبکه و امنیت به همراه دارد و می‌تواند مسیر شغلی آن‌ها را به طور چشمگیری بهبود بخشد:

• افزایش درک امنیتی عمیق: این دوره به شما یک دید جامع و عمیق از نحوه کارکرد پروتکل‌های پایه شبکه و چگونگی بهره‌برداری مهاجمان از آن‌ها می‌دهد. این دانش برای هر کسی که در زمینه امنیت سایبری فعالیت می‌کند، از تحلیلگران امنیت تا معماران شبکه، حیاتی و غیرقابل جایگزین است.

• مهارت‌های عملی و قابل کاربرد: تمرکز بر مثال‌های عملی و استفاده از ابزارهای واقعی مانند Wireshark به شما مهارت‌های عملی می‌دهد که بلافاصله می‌توانید در محیط‌های واقعی به کار بگیرید. این رویکرد عملی، تئوری را به عمل تبدیل کرده و شما را به یک نیروی کار مؤثر تبدیل می‌کند.

• آمادگی برای نقش‌های شغلی: دانش به دست آمده از این دوره شما را برای نقش‌های شغلی مختلفی مانند تحلیلگر SOC (Security Operations Center)، مهندس شبکه، تست‌کننده نفوذ (Penetration Tester) و کارشناس امنیت سایبری آماده می‌کند و به شما در کسب موقعیت‌های شغلی بهتر کمک می‌کند.

• توانایی تشخیص و مقابله با حملات: با درک عمیق از نحوه عملکرد حملات IP Spoofing و ARP Poisoning، شما قادر خواهید بود این حملات را سریع‌تر شناسایی کرده، ریشه‌یابی کنید و راهکارهای دفاعی مناسب را پیاده‌سازی کنید، که این امر به کاهش زمان پاسخ‌گویی به حوادث امنیتی کمک می‌کند.

• ساخت یک پایه قوی برای آینده: این دوره یک پایه محکم برای یادگیری پروتکل‌های پیشرفته‌تر، تکنیک‌های پیچیده‌تر حملات و مباحث پیچیده‌تر در امنیت شبکه فراهم می‌آورد و به شما کمک می‌کند تا مسیری روشن در حوزه امنیت سایبری برای خود بسازید و همواره به‌روز بمانید.

برای بهره‌مندی حداکثری از محتوای این دوره، داشتن پیش‌زمینه‌های زیر توصیه می‌شود. این پیش‌نیازها به شما کمک می‌کنند تا مفاهیم را سریع‌تر جذب کرده و درک عمیق‌تری از مباحث داشته باشید:

• آشنایی با مفاهیم پایه شبکه: درک اصول مدل OSI و مدل TCP/IP، از جمله لایه‌های مختلف و وظایف آن‌ها، برای فهم بهتر جایگاه و عملکرد پروتکل‌های IPv4 و ARP ضروری است. این دانش پایه، سنگ بنای درک عمیق‌تر مفاهیم امنیتی خواهد بود.

• دانش اولیه از آدرس‌دهی IP: آشنایی با مفهوم آدرس‌های IP، کلاس‌بندی آن‌ها، و نحوه کارکرد آن‌ها در شبکه، حتی در حد ابتدایی، به شما کمک می‌کند تا مفاهیم پیشرفته‌تر مربوط به زیرشبکه‌بندی و مسیریابی را راحت‌تر درک کنید و نقش IPv4 در ارتباطات را بهتر بفهمید.

• توانایی کار با خط فرمان: برخی از تمرینات و توضیحات ممکن است شامل استفاده از ابزارهای خط فرمان باشند، بنابراین آشنایی با مفاهیم پایه کار با Command Line Interface (CLI) در سیستم‌عامل‌های مختلف (مانند Windows Command Prompt، PowerShell یا Linux Terminal) مفید خواهد بود تا بتوانید به طور عملی با ابزارهای تحلیل و دفاع کار کنید.

• علاقه به امنیت سایبری: اشتیاق به یادگیری و کاوش در دنیای امنیت شبکه مهم‌ترین پیش‌نیاز است، زیرا پیچیدگی‌های این حوزه نیازمند کنجکاوی، پشتکار و تمایل به حل مسائل چالش‌برانگیز است. بدون این علاقه، یادگیری مباحث دشوارتر خواهد بود.

لازم به ذکر است که این دوره برای افرادی با سطوح مختلف دانش شبکه طراحی شده است و مفاهیم از پایه توضیح داده می‌شوند. با این حال، با داشتن پیش‌زمینه‌های فوق، مسیر یادگیری هموارتر خواهد بود و می‌توانید عمیق‌تر به مباحث نفوذ کنید و از هر بخش دوره نهایت بهره را ببرید.

این دوره به صورت ماژولار طراحی شده است تا یادگیری را به بخش‌های قابل هضم تقسیم کند و شما بتوانید به صورت گام به گام پیشرفت کنید. در اینجا مروری بر بخش‌های کلیدی که در طول دوره پوشش داده می‌شوند، آورده شده است:

• ماژول ۱: مقدمه‌ای بر پروتکل‌های شبکه و اصول امنیت

  این بخش با مروری بر مدل TCP/IP آغاز می‌شود و جایگاه IPv4 و ARP را در آن مشخص می‌کند. سپس به مفاهیم پایه امنیت شبکه، از جمله تهدیدات رایج و اهمیت درک پروتکل‌های زیربنایی برای شناسایی و پیشگیری از حملات پرداخته می‌شود. هدف این ماژول، ایجاد یک چارچوب ذهنی محکم و آشنایی با واژگان کلیدی برای ادامه دوره است.

• ماژول ۲: عمیق شدن در پروتکل IPv4

  این ماژول به تفصیل به پروتکل IPv4 می‌پردازد. شما با ساختار دقیق هدر IPv4 و نقش هر فیلد (مانند ورژن، طول هدر، طول کلی، شناسایی، TTL، پروتکل، چک‌سام، آدرس مبدأ و مقصد) در مسیریابی و تحویل بسته آشنا خواهید شد. همچنین، مفاهیم آدرس‌دهی IP، زیرشبکه‌بندی (Subnetting)، و چگونگی فرآیند تکه‌تکه شدن (Fragmentation) و تجمیع مجدد بسته‌های IP در شبکه‌ها بررسی می‌شوند. مثال‌های عملی و تحلیل بسته‌ها برای درک بهتر این مفاهیم ارائه خواهد شد.

• ماژول ۳: نگرانی‌های امنیتی و آسیب‌پذیری‌های IPv4

  در این بخش، توجه به نقاط ضعف امنیتی IPv4 معطوف می‌شود. شما با حملات IP Spoofing آشنا خواهید شد که در آن مهاجم آدرس IP مبدأ خود را جعل می‌کند تا هویت خود را پنهان کرده یا پاسخ‌ها را به سمت دیگری هدایت کند. همچنین، چگونگی استفاده از IPv4 در حملات انکار سرویس (DoS/DDoS) و آسیب‌پذیری‌های مرتبط با Fragment Overlap (تداخل تکه‌ها) و Tiny Fragments (تکه‌های ریز) بررسی می‌شود. مثال‌هایی از سناریوهای واقعی برای روشن شدن مفاهیم و نشان دادن تأثیر این حملات ارائه می‌گردد.

• ماژول ۴: درک پروتکل ARP

  این ماژول کاملاً به پروتکل ARP اختصاص دارد. شما یاد می‌گیرید که چگونه ARP آدرس‌های IP را به آدرس‌های MAC تبدیل می‌کند و چرا این فرآیند برای ارتباطات در یک شبکه محلی (LAN) ضروری است. مفهوم ARP Cache، نحوه ذخیره‌سازی نگاشت‌ها، طول عمر آن‌ها و فرآیند ARP Request/Reply به تفصیل توضیح داده می‌شود. این درک پایه برای فهم و مقابله با حملات بعدی ضروری است.

• ماژول ۵: حملات مبتنی بر ARP و آسیب‌پذیری‌ها

  این بخش به یکی از خطرناک‌ترین حملات شبکه محلی، یعنی ARP Poisoning یا ARP Spoofing می‌پردازد. شما یاد می‌گیرید که چگونه مهاجمان با ارسال پیام‌های ARP Reply جعلی، جدول ARP Cache میزبان‌ها را تغییر می‌دهند و ترافیک شبکه را به سمت خود هدایت می‌کنند تا حملات Man-in-the-Middle (MITM) را انجام دهند. مثال‌های عملی از این حملات با استفاده از ابزارهای رایج و سناریوهای مختلف به نمایش گذاشته می‌شود تا درک شما از این تهدیدات افزایش یابد.

• ماژول ۶: استراتژی‌های دفاعی و ابزارهای امنیتی

  پس از درک حملات، این ماژول به راهکارهای دفاعی می‌پردازد. شما با روش‌هایی مانند پیکربندی ARP ثابت (Static ARP Entries)، استفاده از قابلیت‌های Port Security در سوئیچ‌ها، پیاده‌سازی Dynamic ARP Inspection (DAI) و DHCP Snooping آشنا می‌شوید. استفاده از ابزارهای مانیتورینگ شبکه مانند Wireshark و ابزارهای تشخیص نفوذ (IDS) برای شناسایی فعالیت‌های مشکوک و تحلیل بسته‌ها به صورت عملی آموزش داده می‌شود. هدف این ماژول، توانمندسازی شما برای ساخت یک دفاع لایه‌ای و مؤثر در برابر حملات پروتکلی است.

• ماژول ۷: کاربردهای عملی، تحلیل موردی و جمع‌بندی

  در این بخش پایانی، چندین سناریوی حمله و دفاع واقعی مورد بررسی قرار می‌گیرد. شما یاد می‌گیرید که چگونه دانش خود را در موقعیت‌های عملی به کار ببرید و یک تحلیل کامل از یک حمله شبکه انجام دهید. این ماژول همچنین به بحث در مورد آینده پروتکل‌ها (مانند IPv6 و بهبودهای امنیتی آن در مقایسه با IPv4) و اهمیت به‌روز بودن در برابر تهدیدات جدید می‌پردازد. این بخش، درک شما را از یک منظر کاربردی، تکمیل کرده و شما را برای مواجهه با چالش‌های امنیتی در دنیای واقعی آماده می‌کند.

با اتمام این دوره، شما نه تنها درک عمیقی از پروتکل‌های IPv4 و ARP خواهید داشت، بلکه مهارت‌های لازم برای شناسایی، تحلیل و مقابله با حملات مبتنی بر این پروتکل‌ها را نیز کسب خواهید کرد. این آموزش یک گام اساسی در مسیر تبدیل شدن به یک متخصص امنیت شبکه خواهد بود و شما را قادر می‌سازد تا شبکه‌های ایمن‌تری را طراحی و نگهداری کنید.