آنچه در این دوره خواهید آموخت

این دوره جامع، شما را با تمام جنبه‌های ضروری کار با پرومتئوس آشنا می‌کند تا بتوانید به سرعت از آن برای پایش زیرساخت‌های خود بهره‌برداری کنید. مهم‌ترین سرفصل‌های آموزشی عبارتند از:

• مفاهیم اصلی و معماری پرومتئوس: درک اینکه پرومتئوس چگونه کار می‌کند، اجزای مختلف آن (سرور پرومتئوس، اکسپورترها، Alertmanager، Pushgateway) و نقش هر یک در اکوسیستم پایش.
• نصب و راه‌اندازی پرومتئوس: یادگیری روش‌های مختلف نصب پرومتئوس، از جمله استفاده از Docker و نصب بومی بر روی سیستم‌عامل‌های لینوکس، و نحوه پیکربندی اولیه آن.
• مدل داده و انواع متریک‌ها: آشنایی عمیق با مدل داده مبتنی بر سری زمانی پرومتئوس، تفاوت بین انواع متریک‌ها (Counter, Gauge, Histogram, Summary) و زمان استفاده از هر یک. مثال عملی: چگونگی اندازه‌گیری تعداد درخواست‌های HTTP موفق (Counter) و میزان استفاده از حافظه (Gauge).
• زبان پرس‌وجوی PromQL: تسلط بر زبان قدرتمند PromQL برای استخراج، فیلتر کردن، تجمیع و تبدیل داده‌های متریک. این بخش شامل تمرینات عملی برای نوشتن کوئری‌های پیچیده و تحلیل داده‌ها خواهد بود. مثال عملی: محاسبه متوسط بار CPU در ۵ دقیقه گذشته برای تمام سرورها.
• پایش برنامه‌ها با اکسپورترها: آشنایی با مفهوم اکسپورترها و نحوه استفاده از اکسپورترهای آماده (مانند Node Exporter برای سیستم‌عامل) و همچنین چگونگی ابزارسازی (instrumentation) برنامه‌های خود برای ارسال متریک به پرومتئوس.
• مدیریت هشدارها با Alertmanager: پیکربندی قوانین هشدار در پرومتئوس و استفاده از Alertmanager برای مسیریابی هشدارها به کانال‌های مختلف (ایمیل، Slack، PagerDuty) و مدیریت سکوت (silence) هشدارها.
• یکپارچه‌سازی با Grafana: نحوه اتصال پرومتئوس به Grafana برای ساخت داشبوردهای زیبا و کاربرپسند و مصورسازی داده‌ها به صورت گرافیکی. این بخش شامل ساخت داشبوردهای نمونه برای پایش سلامت سرورها و برنامه‌ها خواهد بود.
• بهترین شیوه‌ها و نکات پیشرفته: پوشش مباحثی مانند Service Discovery، مدیریت حجم بالای داده‌ها و استراتژی‌های مقیاس‌پذیری پرومتئوس در محیط‌های بزرگ.

مزایای شرکت در این دوره

شرکت در دوره “آموزش مبانی پرومتئوس” لینکدین، مزایای متعددی برای توسعه‌دهندگان، مهندسان DevOps و SRE، و مدیران سیستم به همراه خواهد داشت:

• افزایش قابلیت اطمینان سیستم‌ها: با پایش دقیق و به موقع، قادر خواهید بود مشکلات را قبل از تأثیرگذاری بر کاربران نهایی، شناسایی و رفع کنید. این امر منجر به پایداری و در دسترس بودن بیشتر سرویس‌های شما می‌شود.
• تصمیم‌گیری مبتنی بر داده: متریک‌های جمع‌آوری شده توسط پرومتئوس، دیدگاهی شفاف از عملکرد سیستم‌ها ارائه می‌دهند که به شما امکان می‌دهد تصمیمات آگاهانه‌ای برای بهینه‌سازی منابع و بهبود کارایی بگیرید.
• بهبود مهارت‌های شغلی: پرومتئوس یکی از ابزارهای کلیدی در اکوسیستم DevOps مدرن است. تسلط بر آن، ارزش شما را در بازار کار افزایش داده و فرصت‌های شغلی جدیدی را پیش روی شما قرار می‌دهد.
• کاهش زمان شناسایی و رفع عیب (MTTD/MTTR): با سیستم‌های هشداردهی مؤثر، زمان لازم برای شناسایی مشکلات (Mean Time To Detect) و رفع آن‌ها (Mean Time To Resolve) به شکل قابل توجهی کاهش می‌یابد.
• درک عمیق از زیرساخت: پایش مداوم به شما کمک می‌کند تا رفتار زیرساخت خود را در شرایط مختلف (مانند پیک بار) بهتر درک کنید و برای آینده برنامه‌ریزی دقیق‌تری داشته باشید.
• صرفه‌جویی در هزینه‌ها: جلوگیری از خرابی‌های سیستمی و بهینه‌سازی مصرف منابع می‌تواند به طور مستقیم منجر به کاهش هزینه‌های عملیاتی شود.
• جامعه کاربری گسترده: پرومتئوس دارای یک جامعه متن‌باز فعال است. با یادگیری این ابزار، شما به شبکه‌ای از متخصصین و منابع غنی دسترسی خواهید داشت.

پیش‌نیازهای دوره

این دوره برای افرادی طراحی شده است که می‌خواهند از پایه با پرومتئوس آشنا شوند، بنابراین نیازی به دانش قبلی از پرومتئوس نیست. با این حال، داشتن پیش‌نیازهای زیر به شما در درک بهتر مطالب و پیشرفت سریع‌تر کمک خواهد کرد:

• آشنایی اولیه با مفاهیم لینوکس و خط فرمان: توانایی کار با ترمینال لینوکس و اجرای دستورات پایه برای نصب و پیکربندی نرم‌افزار.
• درک اولیه از شبکه‌بندی: آشنایی با مفاهیم پایه شبکه مانند آدرس‌های IP، پورت‌ها و پروتکل‌های TCP/IP.
• شناخت مفاهیم پایه سرور و سرویس‌ها: درک اینکه برنامه‌ها و سرویس‌ها چگونه روی سرورها اجرا می‌شوند و مفاهیمی مانند پردازش، حافظه و دیسک.
• تجربه کار با Docker (اختیاری اما توصیه شده): اگرچه دوره روش‌های نصب بومی را نیز پوشش می‌دهد، اما آشنایی با Docker می‌تواند در راه‌اندازی سریع‌تر محیط‌های آزمایشی مفید باشد.

سرفصل‌های کلیدی دوره

این دوره به صورت ماژولار طراحی شده است تا یادگیری را برای شما آسان‌تر و سازمان‌یافته‌تر کند. در ادامه به تفصیل به سرفصل‌های اصلی هر بخش می‌پردازیم:

• ماژول ۱: مقدمه‌ای بر پرومتئوس (Introduction to Prometheus)
  • تاریخچه و فلسفه پرومتئوس.
  • معماری اصلی و اجزای مختلف پرومتئوس: سرور، اکسپورترها، Pushgateway، Alertmanager و Service Discovery.
  • چرا پرومتئوس؟ مقایسه با سایر ابزارهای پایش.
  • موارد استفاده رایج پرومتئوس در سناریوهای واقعی.
• ماژول ۲: نصب و پیکربندی (Installation and Configuration)
  • نصب پرومتئوس به صورت بومی بر روی سیستم‌عامل لینوکس.
  • راه‌اندازی پرومتئوس با استفاده از Docker و Docker Compose.
  • آشنایی با فایل پیکربندی (prometheus.yml) و پارامترهای مهم.
  • نحوه تعریف اهداف پایش (targets) و Jobها.
• ماژول ۳: مدل داده و انواع متریک‌ها (Data Model and Metric Types)
  • مدل داده سری زمانی (Time-Series Data Model) در پرومتئوس.
  • برچسب‌ها (Labels) و نقش آن‌ها در شناسایی داده‌ها.
  • کاوش عمیق در انواع متریک‌ها: Counter، Gauge، Histogram و Summary به همراه مثال‌های عملی.
  • ابزارسازی برنامه‌ها: چگونگی افزودن متریک به کدهای خود (به عنوان مثال در Python یا Go).
• ماژول ۴: زبان پرس‌وجوی PromQL (Prometheus Query Language)
  • سینتکس پایه PromQL.
  • فیلتر کردن و انتخاب داده‌ها با استفاده از برچسب‌ها.
  • عملگرهای ریاضی و منطقی.
  • توابع تجمیعی (Aggregation Functions) مانند sum, avg, rate, irate. مثال: sum(rate(http_requests_total[5m])) by (path).
  • توابع بردار (Vector Functions) و کوئری‌های پیچیده.
  • نحوه استفاده از کنسول PromQL برای تست کوئری‌ها.
• ماژول ۵: مدیریت هشدارها با Alertmanager (Alerting with Alertmanager)
  • مفهوم قوانین هشدار (Alerting Rules) در پرومتئوس.
  • پیکربندی Alertmanager: گیرنده‌ها (receivers)، گروه‌بندی (grouping) و مسیردهی (routing) هشدارها.
  • ادغام با کانال‌های اطلاع‌رسانی مختلف (ایمیل، Slack، Webhook).
  • مدیریت سکوت (silence) و تکرار (inhibition) هشدارها برای جلوگیری از آلارم‌های اضافی.
• ماژول ۶: مصورسازی داده‌ها با Grafana (Data Visualization with Grafana)
  • مقدمه‌ای بر Grafana و اهمیت آن در پایش.
  • نحوه اتصال Grafana به پرومتئوس به عنوان منبع داده.
  • ساخت داشبوردهای سفارشی: پنل‌ها (panels)، ردیف‌ها (rows) و متغیرها (variables).
  • انواع نمودارها و گراف‌ها برای نمایش مؤثر داده‌ها.
  • بهینه‌سازی داشبوردها برای خوانایی و کارایی.
• ماژول ۷: مباحث پیشرفته و بهترین شیوه‌ها (Advanced Topics and Best Practices)
  • Service Discovery: کشف خودکار اهداف پایش در محیط‌های پویا (مانند Kubernetes).
  • استفاده از Pushgateway برای متریک‌های موقت (ephemeral jobs).
  • فدرال‌سازی (Federation) و مقیاس‌پذیری پرومتئوس در محیط‌های بزرگ.
  • نکات امنیتی و مقاوم‌سازی پرومتئوس.
  • رویکردهای پایش سفید جعبه (White-box monitoring) و سیاه جعبه (Black-box monitoring).
• ماژول ۸: پروژه‌های عملی و مطالعات موردی (Practical Projects and Case Studies)
  • پیاده‌سازی یک سناریوی پایش کامل از ابتدا تا انتها.
  • تحلیل و عیب‌یابی مشکلات رایج با استفاده از پرومتئوس و PromQL.
  • مطالعات موردی از شرکت‌های بزرگ که از پرومتئوس استفاده می‌کنند.

با اتمام دوره “مبانی پرومتئوس ۲۰۲۴-۴” از لینکدین، شما نه تنها با یکی از قدرتمندترین ابزارهای پایش در دنیای DevOps آشنا خواهید شد، بلکه مهارت‌های عملی لازم برای پیاده‌سازی، مدیریت و عیب‌یابی سیستم‌های مبتنی بر پرومتئوس را نیز کسب خواهید کرد. این دوره یک سرمایه‌گذاری ارزشمند برای آینده شغلی شما در حوزه‌های مهندسی نرم‌افزار، مدیریت سیستم و عملیات خواهد بود.

فرصت را غنیمت شمرده و با دانلود رایگان این دوره آموزشی، گامی بلند در مسیر تبدیل شدن به یک متخصص پایش و SRE بردارید. دانش پرومتئوس به شما امکان می‌دهد تا عملکرد سیستم‌های خود را بهینه کنید، از بروز مشکلات جدی جلوگیری نمایید و به طور کلی، قابلیت اطمینان (reliability) زیرساخت‌های خود را به طرز چشمگیری افزایش دهید. همین امروز شروع کنید و آینده سیستم‌های خود را تضمین نمایید!