فریم‌ورک Qt یکی از قدرتمندترین و پرکاربردترین ابزارها برای توسعه برنامه‌های کاربردی چندسکویی (Cross-Platform) است که به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهد نرم‌افزارهایی با رابط کاربری غنی و عملکرد بالا برای سیستم‌عامل‌های مختلف مانند ویندوز، مک، لینوکس، اندروید و iOS بسازند. با گذشت زمان و پیشرفت فناوری، Qt 6 به عنوان نسل جدید این فریم‌ورک معرفی شد که با خود تغییرات و بهبودهای قابل توجهی را به ارمغان آورد. این تغییرات، هرچند به منظور افزایش کارایی، بهبود معماری و همگام‌سازی با استانداردهای مدرن C++ صورت گرفته‌اند، اما چالش‌هایی را نیز برای توسعه‌دهندگانی که قصد مهاجرت پروژه‌های قدیمی خود از Qt 5 یا نسخه‌های پیشین را به Qt 6 دارند، ایجاد کرده‌اند.

دوره آموزشی یودمی: مهاجرت به کیوت ۶ (۲۰۲۱-۱) پاسخی جامع به این نیاز است. این دوره به طور خاص برای توسعه‌دهندگانی طراحی شده است که می‌خواهند فرآیند به‌روزرسانی برنامه‌های خود را به Qt 6 به شکلی مؤثر، بدون دردسر و با حداقل مشکلات انجام دهند. این مسیر آموزشی شما را با تمامی جنبه‌های مهاجرت آشنا می‌سازد، از درک عمیق تغییرات بنیادین گرفته تا حل مسائل سازگاری و بهینه‌سازی کد برای بهره‌برداری کامل از قابلیت‌های جدید Qt 6.

هدف اصلی این دوره، تجهیز شما به دانش و مهارت‌های لازم برای انجام یک مهاجرت موفق و روان از نسخه‌های قبلی Qt به Qt 6 است. پس از اتمام این دوره، شما قادر خواهید بود:

• به درکی عمیق و جامع از تمامی تغییرات بنیادین، نوآوری‌ها و بهبودهای کلیدی که در فریم‌ورک قدرتمند Qt 6 اعمال شده‌اند، دست یابید. این شناخت شامل تفاوت‌های معماری، تغییرات در APIها و ویژگی‌های جدیدی است که عملکرد و قابلیت‌های توسعه را به میزان قابل توجهی ارتقاء بخشیده‌اند.
• روش‌های گام‌به‌گام و عملی برای به‌روزرسانی پروژه‌های موجود خود از Qt 5 یا سایر نسخه‌ها به Qt 6 را فرا بگیرید، از جمله اصلاح کد و مدیریت وابستگی‌ها.
• با ماژول‌های جدیدی که به Qt 6 اضافه شده‌اند و همچنین تغییرات اعمال شده در ماژول‌های قدیمی‌تر آشنا شوید و نحوه استفاده بهینه از آن‌ها را بیاموزید.
• مسائل رایج مربوط به سازگاری کد (Backward Compatibility) را شناسایی کرده و راهکارهای مؤثر برای حل آن‌ها را پیاده‌سازی کنید تا برنامه شما بدون خطا در محیط جدید اجرا شود.
• با ابزارهای مهاجرت و تشخیص مشکلات که توسط تیم Qt ارائه شده‌اند آشنا شوید و از آن‌ها برای ساده‌سازی فرآیند مهاجرت بهره ببرید.
• تکنیک‌های بهینه‌سازی کد را برای اطمینان از عملکرد بهتر، پایداری بیشتر و بهره‌وری بالاتر برنامه‌های خود در Qt 6 بیاموزید.
• تغییرات مهم در سیستم ساخت (Build System) مانند CMake را درک کرده و نحوه پیکربندی صحیح پروژه‌های خود را با استفاده از این ابزار فرا بگیرید.
• جزئیات تغییرات اعمال شده در QML و Qt Quick را در Qt 6 فرا گرفته و نحوه به‌روزرسانی رابط‌های کاربری ساخته شده با این فناوری‌ها را بیاموزید.
• با ویژگی‌های جدید C++17/20 که در Qt 6 پشتیبانی می‌شوند، آشنا شده و نحوه استفاده از آن‌ها را برای نوشتن کدهای مدرن‌تر و کارآمدتر کشف کنید.
• تغییرات اساسی در زیرسیستم گرافیک Qt 6، شامل پشتیبانی از Vulkan، Metal و Direct3D را درک کرده و نحوه سازگاری برنامه‌های گرافیکی خود را با این تغییرات بیاموزید.
• نحوه رسیدگی به تغییرات در کلاس‌های اصلی و APIهای پرکاربرد Qt را فرا بگیرید تا از بروز خطاهای زمان کامپایل یا زمان اجرا جلوگیری کنید.

سرمایه‌گذاری بر روی این دوره آموزشی، مزایای متعددی را برای توسعه‌دهندگان و پروژه‌های آن‌ها به همراه دارد:

• کاهش زمان و پیچیدگی: این دوره، فرآیند پیچیده مهاجرت را به مراحل قابل فهم و عملی تقسیم می‌کند و با ارائه راهکارهای مؤثر، زمان لازم برای به‌روزرسانی پروژه‌ها را به شکل قابل توجهی کاهش می‌دهد.
• جلوگیری از خطاهای رایج: با شناخت عمیق از نقاط حساس و چالش‌های احتمالی در فرآیند مهاجرت، از بروز خطاهای رایج و پرهزینه جلوگیری خواهید کرد.
• بهره‌برداری کامل از قابلیت‌ها: شما قادر خواهید بود از تمامی قابلیت‌های جدید و بهبودیافته Qt 6، شامل عملکرد بهتر، APIهای مدرن‌تر و ویژگی‌های گرافیکی پیشرفته، به بهترین شکل ممکن استفاده کنید.
• افزایش کارایی و پایداری: برنامه‌هایی که با Qt 6 توسعه یافته یا به آن مهاجرت کرده‌اند، از پایداری و کارایی بالاتری برخوردار خواهند بود که منجر به تجربه کاربری بهتر می‌شود.
• به‌روز نگه داشتن مهارت‌ها: این دوره به شما کمک می‌کند تا مهارت‌های برنامه‌نویسی خود را با جدیدترین استانداردهای Qt و C++ به‌روز نگه دارید و در بازار کار رقابتی باقی بمانید.
• ساخت برنامه‌های مدرن: با استفاده از Qt 6، می‌توانید برنامه‌هایی بسازید که از نظر فنی مدرن، آینده‌نگر و همگام با فناوری‌های روز دنیا هستند.
• بهبود امنیت: Qt 6 با بهبودهای امنیتی همراه است که با مهاجرت به آن، امنیت برنامه‌های شما نیز ارتقاء می‌یابد.
• دسترسی به دانش تخصصی: این دوره حاصل تجربیات عملی و دانش تخصصی مدرس است که پیچیده‌ترین مسائل را به زبانی ساده و کاربردی توضیح می‌دهد.

برای کسب بهترین نتیجه از این دوره، توصیه می‌شود که شرکت‌کنندگان دارای پیش‌نیازهای زیر باشند:

• آشنایی قبلی با فریم‌ورک Qt: داشتن تجربه قبلی در کار با Qt، به ویژه Qt 5، برای درک بهتر مفاهیم و تغییرات ارائه شده در این دوره ضروری است.
• دانش قوی از زبان برنامه‌نویسی C++: از آنجا که Qt بر پایه C++ است، تسلط بر مفاهیم پیشرفته این زبان، از جمله Templateها، اشاره‌گرها و مدیریت حافظه، بسیار مهم است.
• آشنایی با اصول برنامه‌نویسی شی‌گرا (OOP): درک مفاهیمی مانند کلاس‌ها، اشیاء، وراثت، چندریختی و کپسوله‌سازی برای کار با Qt حیاتی است.
• درک مفاهیم سیستم‌های ساخت: آشنایی با ابزارهایی مانند CMake یا QMake و نحوه پیکربندی پروژه‌ها با آن‌ها، به شما در درک تغییرات سیستم ساخت Qt 6 کمک شایانی خواهد کرد.
• محیط توسعه مناسب: نصب و راه‌اندازی یک محیط توسعه یکپارچه (IDE) مانند Qt Creator یا Visual Studio همراه با افزونه‌های Qt، برای تمرین و اجرای مثال‌ها لازم است.

این دوره به گونه‌ای ساختار یافته است که تمامی جنبه‌های حیاتی مهاجرت به Qt 6 را پوشش دهد. سرفصل‌های اصلی به شرح زیر می‌باشند:

• مقدمه‌ای بر Qt 6 و فلسفه آن: در این بخش، شما با دلایل اصلی توسعه Qt 6، اهداف طراحی آن و تغییرات معماری اساسی که منجر به بهبود عملکرد و توسعه‌پذیری شده‌اند، آشنا خواهید شد.
• تغییرات در سیستم ساخت و وابستگی‌ها: تمرکز این بخش بر مهاجرت از QMake به CMake به عنوان سیستم ساخت پیشنهادی Qt 6، و همچنین بررسی نیازمندی‌های جدید C++ (مانند C++17) و نحوه مدیریت آن‌ها خواهد بود.
• به‌روزرسانی کلاس‌های اصلی Qt: این بخش به بررسی تغییرات در کلاس‌های بنیادین Qt می‌پردازد، مانند تغییر از کلاس‌های مبتنی بر داده (Data-Based) به کلاس‌های مبتنی بر مقدار (Value-Based) نظیر QPoint به QPointF، و نحوه تطبیق کد با این تغییرات.
• ماژول‌های حذف شده و جایگزین‌ها: با ماژول‌هایی که در Qt 6 حذف شده‌اند (مانند Qt Script، Qt WebKit و Qt Graphical Effects) و جایگزین‌های مدرن و توصیه‌شده برای آن‌ها آشنا می‌شوید.
• ماژول‌های جدید و به‌روز شده: معرفی ماژول‌های جدیدی مانند Qt Quick 3D و Qt Lottie، و همچنین بررسی بهبودها و تغییرات در ماژول‌های موجود مانند Qt Multimedia.
• تغییرات در QML و Qt Quick: این بخش به جزئیات تغییرات در موتور QML، از جمله رویکرد Qt Quick Unified و نحوه ثبت انواع QML، می‌پردازد تا برنامه‌های رابط کاربری شما به درستی کار کنند.
• مباحث گرافیکی و رندرینگ: کاوش در تغییرات زیرسیستم گرافیکی Qt 6، شامل Scene Graph و رابط سخت‌افزاری رندرینگ (RHI) و پشتیبانی از Vulkan، Metal و Direct3D.
• مدیریت خطاهای رایج و ابزارهای مهاجرت: یادگیری نحوه شناسایی و رفع خطاهای متداول در طول فرآیند مهاجرت و استفاده از ابزارهایی که این فرآیند را تسهیل می‌کنند.
• مثال‌های عملی مهاجرت: اجرای مثال‌های عملی از مهاجرت پروژه‌های کوچک و متوسط به Qt 6، برای درک بهتر چالش‌ها و راهکارهای واقعی.
• نکات پیشرفته و بهترین شیوه‌ها: بررسی تکنیک‌های پیشرفته و بهترین شیوه‌ها برای اطمینان از یک مهاجرت موفق، کارآمد و پایدار.

این دوره بر رویکرد عملی تأکید دارد و شامل مثال‌های کاربردی برای فهم بهتر تغییرات است:

• مثال تغییر از QPoint به QPointF: یکی از تغییرات اساسی در Qt 6، استانداردسازی کلاس‌های هندسی برای استفاده از مقادیر ممیز شناور (Float) است. به عنوان مثال، کلاس QPoint به QPointF تغییر یافته است. دوره به شما نشان می‌دهد که چگونه کد خود را برای استفاده از این کلاس‌های جدید به‌روز کنید و از دقت بالاتر در محاسبات هندسی بهره‌مند شوید.
• نحوه به‌روزرسانی فایل‌های .pro به CMakeLists.txt: از آنجا که CMake به سیستم ساخت ترجیحی در Qt 6 تبدیل شده است، بخش مهمی از دوره به آموزش نحوه تبدیل فایل‌های پروژه QMake (.pro) به فایل‌های CMakeLists.txt می‌پردازد. این شامل مدیریت وابستگی‌ها، ماژول‌ها و پیکربندی‌های ساخت است.
• مثال‌هایی از کلاس‌هایی که از QList به QVarLengthArray تغییر کرده‌اند: برای بهبود عملکرد و بهینه‌سازی حافظه، برخی از ساختارهای داده داخلی در Qt 6 تغییر کرده‌اند. دوره به شما نشان می‌دهد که چگونه کدهایی را که بر این تغییرات متکی هستند، شناسایی و اصلاح کنید.
• توضیح تغییرات در سیستم ماژول‌ها: در Qt 6، ساختار ماژول‌ها بازنگری شده است. این دوره به طور کامل توضیح می‌دهد که کدام ماژول‌ها حذف شده‌اند، کدام‌ها جدید هستند و چگونه باید وابستگی‌های پروژه خود را برای ماژول‌های مورد نیاز در CMakeLists.txt تعریف کنید.
• روش‌های دیباگینگ مشکلات سازگاری: این دوره بر روی ابزارها و تکنیک‌های دیباگینگ برای شناسایی و رفع مشکلات سازگاری که ممکن است پس از مهاجرت بروز کنند، تمرکز دارد. این شامل استفاده از پیام‌های خطا، لاگ‌ها و ابزارهای دیباگینگ Qt Creator است.
• تأکید بر اهمیت خواندن مستندات رسمی Qt 6: با وجود آموزش جامع در این دوره، همواره تأکید می‌شود که مستندات رسمی Qt 6 منبع نهایی برای جزئیات عمیق و به‌روزترین اطلاعات هستند و شرکت‌کنندگان تشویق می‌شوند تا در کنار آموزش، به این مستندات نیز مراجعه کنند.
• بهترین شیوه‌ها برای تست کد پس از مهاجرت: مهاجرت تنها نیمی از فرآیند است؛ اطمینان از عملکرد صحیح برنامه پس از به‌روزرسانی، نیازمند تست دقیق و جامع است. این دوره بهترین شیوه‌های تست، از جمله تست واحد و تست یکپارچه‌سازی، را برای اطمینان از پایداری و صحت کد مهاجرت یافته آموزش می‌دهد.

در مجموع، دوره آموزشی یودمی: مهاجرت به کیوت ۶ (۲۰۲۱-۱) یک منبع حیاتی برای هر توسعه‌دهنده Qt است که به دنبال به‌روزرسانی مهارت‌های خود و انتقال پروژه‌هایش به آینده فریم‌ورک Qt است. با پوشش جامع تغییرات، ارائه راهکارهای عملی و نکات کلیدی، این دوره شما را قادر می‌سازد تا فرآیند مهاجرت را با اطمینان خاطر و موفقیت به انجام برسانید و از تمامی مزایای Qt 6 در برنامه‌های کاربردی خود بهره‌مند شوید.