آنچه در این دوره خواهید آموخت

پس از اتمام این دوره، شما دانش و مهارت‌های لازم برای طراحی و پیاده‌سازی ارتباطات پیچیده در معماری میکروسرویس‌ها را کسب خواهید کرد:

• آشنایی عمیق با الگوهای ارتباطی همگام (Synchronous) و ناهمگام (Asynchronous) در میکروسرویس‌ها.
• نحوه پیاده‌سازی ارتباطات RESTful و gRPC برای تعاملات همگام بین سرویس‌ها.
• استفاده از صف‌های پیام (Message Queues) نظیر RabbitMQ و جریان رویداد (Event Streaming) مانند Apache Kafka.
• اصول طراحی و مدیریت رویدادهای دامنه (Domain Events) و الگوی انتشار/اشتراک (Publish/Subscribe).
• روش‌های مدیریت تراکنش‌های توزیع‌شده (Distributed Transactions) و تضمین سازگاری داده‌ها (Data Consistency) با الگوهایی مانند Saga.
• پیاده‌سازی کشف سرویس (Service Discovery) و متعادل‌سازی بار (Load Balancing) برای افزایش پایداری و مقیاس‌پذیری.
• آشنایی با ابزارهای مانیتورینگ، لاگ‌برداری و ردیابی (Tracing) برای بهبود مشاهده‌پذیری (Observability) میکروسرویس‌ها.
• نکات امنیتی کلیدی در ارتباطات بین سرویس‌ها و چگونگی پیاده‌سازی آن‌ها.
• بهترین شیوه‌ها و الگوهای طراحی (Design Patterns) برای ساخت میکروسرویس‌های مقاوم و قابل اعتماد.

پیش‌نیازهای دوره

برای بهره‌مندی حداکثری از این دوره، توصیه می‌شود که پیش‌نیازهای زیر را داشته باشید:

• آشنایی کامل با زبان برنامه‌نویسی JavaScript و Node.js.
• درک مفاهیم اولیه توسعه وب و APIها (مانند REST).
• تجربه کار با Git و سیستم‌های کنترل نسخه.
• آشنایی با مفاهیم پایه‌ای معماری میکروسرویس‌ها (توصیه می‌شود، اما الزامی نیست).
• یک محیط توسعه آماده (IDE، Node.js Runtime، و ابزارهای خط فرمان).

مزایای شرکت در این دوره

این دوره فرصتی استثنایی برای توسعه‌دهندگان Node.js فراهم می‌کند تا مهارت‌های خود را در زمینه معماری میکروسرویس‌ها ارتقاء دهند:

• افزایش مهارت‌های تخصصی: تسلط بر یکی از حیاتی‌ترین جنبه‌های معماری میکروسرویس‌ها، یعنی الگوهای ارتباطی.
• قابلیت اشتغال بالاتر: این مهارت‌ها در بازار کار توسعه نرم‌افزار، به خصوص در شرکت‌هایی که از معماری‌های مقیاس‌پذیر استفاده می‌کنند، بسیار پرطرفدار هستند.
• طراحی سیستم‌های مقاوم: یادگیری چگونگی ساخت سیستم‌هایی که در برابر خطا مقاوم بوده و به راحتی قابل توسعه و نگهداری هستند.
• بهبود عملکرد و مقیاس‌پذیری: درک اینکه چگونه انتخاب صحیح الگوی ارتباطی می‌تواند بر عملکرد و مقیاس‌پذیری کلی سیستم تأثیر بگذارد.
• آمادگی برای پروژه‌های بزرگ: کسب دانش لازم برای مشارکت فعال در پروژه‌های بزرگ و پیچیده مبتنی بر میکروسرویس‌ها.
• دیدگاه عملی: دوره شامل مثال‌های عملی و پیاده‌سازی‌های گام به گام است که به شما کمک می‌کند مفاهیم را به صورت کاربردی درک کنید.

معرفی و مبانی ارتباطات میکروسرویس

این بخش مقدمه‌ای بر نیاز به ارتباطات در معماری میکروسرویس‌ها و چالش‌های مربوط به سیستم‌های توزیع‌شده ارائه می‌دهد. با اهمیت انتخاب الگوی صحیح و مروری بر انواع الگوهای ارتباطی اصلی آشنا خواهید شد.

ارتباطات همگام (Synchronous Communication)

در این بخش، بر روی الگوهای ارتباطی همگام تمرکز می‌شود که در آن‌ها فرستنده منتظر پاسخ فوری از گیرنده است. دو روش اصلی RESTful APIs و gRPC به صورت عملی بررسی می‌شوند.

• REST (Representational State Transfer): اصول طراحی REST، استفاده از HTTP/HTTPS، مدیریت خطاها، و بهترین شیوه‌ها برای ساخت APIهای RESTful در Node.js.
• gRPC (Google Remote Procedure Call): معرفی gRPC، تفاوت‌های آن با REST، مزایای استفاده از پروتکل HTTP/2 و Protocol Buffers برای ارتباطات با کارایی بالا. پیاده‌سازی سرویس‌ها و کلاینت‌های gRPC.

ارتباطات ناهمگام (Asynchronous Communication)

این بخش به الگوهای ارتباطی ناهمگام می‌پردازد که برای سناریوهایی با نیاز به انعطاف‌پذیری بیشتر، مقاومت در برابر خطا و مقیاس‌پذیری بالا مناسب هستند. تمرکز بر استفاده از صف‌های پیام (Message Queues) و جریان رویداد (Event Streaming) است.

• صف‌های پیام (RabbitMQ): معرفی RabbitMQ، مفاهیم تبادلات (Exchanges)، صف‌ها (Queues) و مسیریابی پیام (Message Routing). پیاده‌سازی publisher/consumer در Node.js.
• جریان رویداد (Apache Kafka): آشنایی با معماری Kafka، مفاهیم Producers، Consumers و Topics. کاربردهای Kafka در جمع‌آوری لاگ و مدیریت رویدادها.
• الگوی انتشار/اشتراک (Publish/Subscribe): چگونگی پیاده‌سازی و استفاده از این الگو برای ارتباطات غیرمستقیم و جدا کردن سرویس‌ها.

مدیریت تراکنش‌های توزیع‌شده و سازگاری داده‌ها

یکی از پیچیده‌ترین چالش‌ها در میکروسرویس‌ها، حفظ سازگاری داده‌ها و مدیریت تراکنش‌ها در سراسر سرویس‌های مختلف است. این بخش به الگوهای حل این چالش می‌پردازد.

• الگوی Saga: معرفی الگوی Saga برای مدیریت تراکنش‌های طولانی‌مدت و توزیع‌شده و چگونگی جبران خطاها.
• Eventual Consistency: درک مفهوم سازگاری نهایی و زمان مناسب برای استفاده از آن.
• Outbox Pattern: پیاده‌سازی الگوی Outbox برای اطمینان از انتشار رویدادها و به‌روزرسانی پایگاه داده به صورت اتمیک.

کشف سرویس و متعادل‌سازی بار

این بخش به چگونگی یافتن و ارتباط با سرویس‌ها در یک محیط پویا و توزیع‌شده برای افزایش پایداری و دسترس‌پذیری سیستم می‌پردازد.

• Service Discovery: معرفی انواع روش‌های کشف سرویس (Client-Side و Server-Side) و ابزارهایی مانند Consul یا Eureka.
• Load Balancing: استراتژی‌های متعادل‌سازی بار برای توزیع درخواست‌ها بین نمونه‌های مختلف یک سرویس.

مشاهده‌پذیری (Observability) در میکروسرویس‌ها

برای نگهداری و عیب‌یابی سیستم‌های میکروسرویس، مشاهده‌پذیری حیاتی است. این بخش به ابزارها و تکنیک‌های لازم برای نظارت بر سلامت و عملکرد سیستم می‌پردازد.

• لاگ‌برداری (Logging): بهترین شیوه‌ها برای لاگ‌برداری متمرکز و قابل تحلیل.
• مانیتورینگ (Monitoring): ابزارهای مانیتورینگ عملکرد و سلامت سرویس‌ها.
• ردیابی توزیع‌شده (Distributed Tracing): پیاده‌سازی ردیابی برای دنبال کردن درخواست‌ها در چندین سرویس (مانند OpenTelemetry یا Jaeger).

امنیت در ارتباطات میکروسرویس

تضمین امنیت ارتباطات بین سرویس‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. این بخش راهکارهای لازم برای محافظت از داده‌ها و دسترسی‌ها را بررسی می‌کند.

• احراز هویت و مجوزدهی (Authentication & Authorization): روش‌های امن‌سازی APIها و ارتباطات داخلی.
• TLS/SSL: استفاده از رمزنگاری برای محافظت از داده‌ها در حین انتقال.
• API Gateway: نقش API Gateway در امنیت و مدیریت ترافیک.

نتیجه‌گیری و بهترین شیوه‌ها

این بخش پایانی، آموخته‌های دوره را جمع‌بندی کرده و به ارائه بهترین شیوه‌ها و الگوهای طراحی برای ساخت میکروسرویس‌های مقاوم، مقیاس‌پذیر و ایمن می‌پردازد. شما با چگونگی اعمال دانش کسب شده در پروژه‌های واقعی آشنا خواهید شد و دیدگاهی جامع نسبت به آینده توسعه میکروسرویس‌ها پیدا خواهید کرد.