در دنیای امروز که فناوری اینترنت اشیا (IoT) به سرعت در حال گسترش است، امنیت این دستگاه‌ها بیش از پیش اهمیت یافته است. از خانه‌های هوشمند و دستگاه‌های پوشیدنی گرفته تا سیستم‌های صنعتی و زیرساخت‌های حیاتی، تمامی این ابزارها نقاط بالقوه‌ای برای حملات سایبری محسوب می‌شوند. دوره آموزشی “هک عملی اینترنت اشیا” از پلتفرم یودمی که در سال ۲۰۲۱ منتشر شده است، به شما این امکان را می‌دهد که با رویکردی کاملاً کاربردی و عملی، مهارت‌های لازم برای شناسایی و بهره‌برداری از آسیب‌پذیری‌های موجود در اکوسیستم IoT را فرا بگیرید. این دوره برای افرادی طراحی شده است که به دنبال تقویت دانش خود در حوزه امنیت سایبری و به‌طور خاص، هک اخلاقی دستگاه‌های IoT هستند.

این دوره فراتر از تئوری صرف رفته و بر سناریوهای واقعی و آزمایشگاه‌های عملی تمرکز دارد. با شرکت در این برنامه آموزشی، شما با ابزارها و تکنیک‌هایی آشنا خواهید شد که هکرهای واقعی برای نفوذ به دستگاه‌های IoT استفاده می‌کنند. هدف نهایی این است که شما بتوانید به عنوان یک متخصص امنیت، نقاط ضعف این سیستم‌ها را پیش‌بینی کرده و راهکارهای مؤثر برای محافظت از آن‌ها ارائه دهید. این آموزش به شما کمک می‌کند تا نگاهی عمیق‌تر به چگونگی عملکرد دستگاه‌های IoT از لایه‌های سخت‌افزاری گرفته تا پروتکل‌های ارتباطی و رابط‌های ابری داشته باشید و بتوانید تحلیل‌های جامع و دقیقی انجام دهید.

این دوره جامع، طیف وسیعی از مباحث کلیدی در امنیت IoT را پوشش می‌دهد و شما را با مهارت‌های عملی مورد نیاز برای مواجهه با چالش‌های امنیتی این حوزه مجهز می‌کند. پس از اتمام این دوره، شما قادر خواهید بود:

• مبانی و معماری امنیت IoT را درک کنید و با مفاهیم اصلی آن آشنا شوید. این شامل شناخت اجزای مختلف یک سیستم IoT، بردارهای حمله متداول، و چارچوب‌های امنیتی رایج است.
• با پروتکل‌های ارتباطی رایج در IoT مانند MQTT، CoAP، Zigbee و Bluetooth Low Energy (BLE) آشنا شده و آسیب‌پذیری‌های خاص هر یک را شناسایی و تحلیل کنید. یاد می‌گیرید که چگونه ترافیک این پروتکل‌ها را شنود و دستکاری کنید.
• تکنیک‌های هک سخت‌افزاری را فرا بگیرید، از جمله استخراج فریمور، دیباگینگ از طریق رابط‌هایی مانند JTAG و UART، و بهره‌برداری از SPI و I2C. این بخش شامل دستکاری فیزیکی دستگاه‌ها برای دسترسی به اطلاعات حساس و بهره‌برداری از آسیب‌پذیری‌های سخت‌افزاری است.
• تحلیل و مهندسی معکوس فریمور دستگاه‌های IoT را انجام دهید. این شامل استخراج فریمور از حافظه‌های فلش، تحلیل کد آن برای یافتن آسیب‌پذیری‌ها، و شناسایی نقاط ضعف در منطق برنامه است.
• با تحلیل فرکانس رادیویی (RF) و استفاده از SDR (Software Defined Radio) برای شناسایی و نفوذ به ارتباطات بی‌سیم IoT آشنا شوید. این به شما امکان می‌دهد سیگنال‌های رادیویی را ضبط، تحلیل و بازپخش کنید تا حملات متنوعی را شبیه‌سازی کنید.
• آسیب‌پذیری‌های وب و ابری مرتبط با دستگاه‌های IoT را کشف کنید. بسیاری از دستگاه‌های IoT دارای رابط‌های وب یا به سرویس‌های ابری متصل هستند که می‌توانند نقاط ضعف امنیتی قابل بهره‌برداری داشته باشند.
• با ابزارها و چارچوب‌های تخصصی هک IoT مانند Binwalk، Ghidra، Frida، Software Defined Radio (SDR) و ابزارهای سخت‌افزاری برای تحلیل و نفوذ آشنا شده و به صورت عملی از آن‌ها استفاده کنید تا مهارت‌های خود را در محیط واقعی تقویت نمایید.
• توانایی راه‌اندازی یک آزمایشگاه هک IoT کاملاً کاربردی را کسب کنید تا بتوانید تکنیک‌های آموخته شده را در محیطی کنترل‌شده تمرین کنید و سناریوهای مختلف حمله را بازسازی نمایید.
• مهارت‌های گزارش‌دهی آسیب‌پذیری‌ها را تقویت کنید، به طوری که بتوانید یافته‌های خود را به صورت حرفه‌ای و قابل درک برای توسعه‌دهندگان و مدیران امنیتی ارائه دهید و به بهبود امنیت محصولات کمک کنید.

شرکت در دوره “هک عملی اینترنت اشیا” مزایای بی‌شماری برای علاقه‌مندان به حوزه امنیت سایبری و متخصصان این صنعت به همراه دارد. این مزایا به شما کمک می‌کنند تا در مسیر حرفه‌ای خود پیشرفت قابل توجهی داشته باشید:

• کسب مهارت‌های عملی و کاربردی: این دوره بر جنبه‌های عملی تمرکز دارد و شما را با تکنیک‌هایی آشنا می‌کند که مستقیماً در سناریوهای واقعی قابل استفاده هستند و شکاف بین دانش تئوری و اجرای عملی را پر می‌کند.
• آمادگی برای بازار کار: با افزایش تقاضا برای متخصصان امنیت IoT در صنایع مختلف، این دوره شما را برای ورود به این بازار کار پررونق و کسب موقعیت‌های شغلی در شرکت‌های توسعه‌دهنده IoT، تیم‌های امنیت محصول، و شرکت‌های مشاوره امنیت آماده می‌کند.
• درک عمیق از دیدگاه مهاجم: با آموزش چگونگی نفوذ، شما قادر خواهید بود نقاط ضعف را از دید یک مهاجم بشناسید و بدین ترتیب، راهکارهای دفاعی بسیار مؤثرتری را طراحی و پیاده‌سازی کنید تا سیستم‌ها را در برابر حملات ایمن‌تر سازید.
• افزایش امنیت دستگاه‌های IoT: دانش کسب شده به شما کمک می‌کند تا دستگاه‌های IoT را از مرحله طراحی تا استقرار، امن‌تر سازید و از وقوع حملات سایبری پیشگیری کنید، که این امر برای پایداری و اعتماد به فناوری IoT حیاتی است.
• تجربه کار با ابزارهای پیشرفته: شما با ابزارهای صنعتی و متن‌باز مورد استفاده در تحلیل امنیت IoT آشنا شده و تجربه عملی کار با آن‌ها را کسب خواهید کرد، که این تجربه برای هر متخصص امنیتی ارزشمند است.
• آزمایشگاه‌های تعاملی و عملی: دوره شامل تمرینات و آزمایشگاه‌های عملی فراوانی است که به شما امکان می‌دهد دانش تئوری را به مهارت‌های عملی تبدیل کنید و توانایی حل مسئله خود را در محیط‌های شبیه‌سازی شده توسعه دهید.

برای بهره‌مندی حداکثری از این دوره، داشتن برخی پیش‌زمینه‌های فنی توصیه می‌شود، اگرچه این دوره برای پوشش دادن جنبه‌های عملی از پایه طراحی شده است تا افراد با سطوح مختلف تجربه بتوانند از آن بهره‌مند شوند:

• آشنایی پایه با مفاهیم شبکه: درک اصول شبکه مانند IP، پورت‌ها، TCP/UDP و مدل OSI مفید خواهد بود، زیرا دستگاه‌های IoT به شدت به ارتباطات شبکه‌ای وابسته هستند.
• تجربه کار با خط فرمان لینوکس: بسیاری از ابزارها و تکنیک‌ها در محیط لینوکس پیاده‌سازی می‌شوند. آشنایی با دستورات پایه لینوکس و توانایی کار در ترمینال ضروری است.
• مفاهیم برنامه‌نویسی پایه: آشنایی با اصول برنامه‌نویسی، به ویژه در زبان پایتون، می‌تواند در فهم اسکریپت‌ها و ابزارهای مورد استفاده در دوره کمک‌کننده باشد و امکان توسعه ابزارهای سفارشی را فراهم آورد.
• درک کلی از مفاهیم امنیت سایبری: دانش پایه در مورد حملات رایج، آسیب‌پذیری‌ها و اصول دفاع سایبری می‌تواند در یادگیری سریع‌تر مؤثر باشد و به شما کمک کند تا تهدیدات را بهتر درک کنید.
• علاقه به سخت‌افزار و چگونگی کارکرد آن: این دوره شامل بخش‌های سخت‌افزاری است و داشتن علاقه به این حوزه یادگیری را جذاب‌تر می‌کند و به شما در کشف پتانسیل‌های پنهان کمک می‌کند.

این دوره به صورت ماژولار طراحی شده است تا مباحث را به شکلی منطقی و گام به گام ارائه دهد. هر ماژول به دقت برنامه‌ریزی شده تا دانش‌آموختگان را با تمامی جنبه‌های مهم هک عملی اینترنت اشیا آشنا سازد. در ادامه، برخی از سرفصل‌های اصلی که در این دوره پوشش داده می‌شوند، آورده شده است:

• معرفی به امنیت اینترنت اشیا:
  • بررسی چشم‌انداز امنیتی IoT و چالش‌های آن در صنایع مختلف.
  • آشنایی با معماری‌های رایج IoT و اجزای آن‌ها از سنسور تا ابر.
  • بررسی ترندهای فعلی و تهدیدات پیش‌رو در دنیای IoT و موارد مطالعه موردی.
• راه‌اندازی آزمایشگاه هک IoT:
  • تنظیم و پیکربندی ابزارهای نرم‌افزاری و سخت‌افزاری مورد نیاز برای تست نفوذ.
  • آشنایی با محیط‌های مجازی و سیستم‌عامل‌های مناسب برای تست نفوذ IoT.
• تحلیل پروتکل‌های ارتباطی IoT:
  • آسیب‌پذیری‌ها و تکنیک‌های حمله بر روی MQTT و CoAP، شامل شنود و تزریق.
  • بررسی امنیت Zigbee و Bluetooth Low Energy (BLE) و روش‌های شنود و دستکاری سیگنال‌ها.
• تکنیک‌های هک سخت‌افزاری:
  • شناسایی و استفاده از رابط‌های دیباگ مانند JTAG و UART برای دسترسی به سیستم.
  • استخراج اطلاعات از طریق SPI و I2C و تحلیل داده‌های سخت‌افزاری.
  • تکنیک‌های استخراج و تحلیل فریمور از روی تراشه‌های حافظه بدون نیاز به دسترسی مستقیم.
• مهندسی معکوس فریمور:
  • آشنایی با ابزارهای مهندسی معکوس مانند Ghidra و IDA Pro برای تحلیل باینری‌ها.
  • شناسایی آسیب‌پذیری‌ها در کد فریمور از طریق تحلیل استاتیک و دینامیک.
  • اصلاح و تزریق کد به فریمور دستگاه‌ها برای تغییر عملکرد یا بهره‌برداری.
• تحلیل فرکانس رادیویی (RF) و SDR:
  • مبانی SDR و استفاده از آن در امنیت IoT برای شناسایی فرکانس‌ها.
  • شناسایی و تحلیل سیگنال‌های رادیویی مختلف و پروتکل‌های ناشناخته.
  • حملات بازپخش (Replay Attacks) و جعل سیگنال برای دور زدن مکانیزم‌های امنیتی.
• امنیت رابط‌های ابری و وب IoT:
  • بررسی آسیب‌پذیری‌های رایج در پلتفرم‌های ابری IoT مانند احراز هویت و مدیریت دسترسی.
  • تست نفوذ وب‌سرویس‌های متصل به دستگاه‌های IoT با استفاده از OWASP Top 10.
• سناریوهای حمله عملی و گزارش‌دهی:
  • اجرای سناریوهای حمله واقعی بر روی دستگاه‌های نمونه و محیط‌های شبیه‌سازی شده.
  • مستندسازی آسیب‌پذیری‌ها و ارائه گزارش‌های امنیتی حرفه‌ای و جامع برای ذی‌نفعان.

دوره آموزشی “هک عملی اینترنت اشیا – ۲۰۲۱” یک منبع جامع و کاربردی برای هر کسی است که مایل است در دنیای پیچیده و روبه‌رشد امنیت IoT تخصص پیدا کند. با تمرکز بر رویکردهای عملی و دسترسی به ابزارهای کلیدی، این دوره شما را در مسیر تبدیل شدن به یک متخصص امنیت IoT توانمند یاری می‌رساند. این مهارت‌ها نه تنها به شما در کشف آسیب‌پذیری‌ها کمک می‌کنند، بلکه بینش لازم برای طراحی و پیاده‌سازی سیستم‌های IoT امن‌تر را نیز فراهم می‌آورند. با توجه به اهمیت روزافزون امنیت در حوزه اینترنت اشیا و نیاز مبرم به متخصصان کارآزموده در این زمینه، سرمایه‌گذاری بر روی چنین دانش و مهارت‌هایی یک گام حیاتی و ارزشمند برای آینده حرفه‌ای شما خواهد بود و به شما امکان می‌دهد تا در خط مقدم دفاع سایبری این فناوری قرار گیرید.