این دوره جامع، شما را از صفر تا صد با مفاهیم کلیدی و پیشرفته زبان برنامه‌نویسی راست آشنا می‌کند. هدف این است که پس از اتمام دوره، نه تنها قادر به نوشتن کد راست باشید، بلکه بتوانید برنامه‌های ایمن، کارآمد و قابل نگهداری را طراحی و توسعه دهید.

• مبانی سینتکس راست: با ساختار اصلی زبان، متغیرها، انواع داده، توابع و کنترل جریان برنامه آشنا خواهید شد. یاد می‌گیرید چگونه کدخوان و بهینه بنویسید.
• مفهوم مالکیت (Ownership) و قرض‌گیری (Borrowing): این بخش هسته اصلی راست است. به طور عمیق با چگونگی مدیریت حافظه توسط راست بدون استفاده از Garbage Collector و با رعایت امنیت حافظه آشنا خواهید شد.
• مدیریت خطا: یادگیری نحوه‌ی صحیح مدیریت خطاها با استفاده از Result و Option برای نوشتن برنامه‌های مقاوم در برابر اشکال.
• همنوایی و برنامه‌نویسی ناهمگام (Concurrency & Asynchronous Programming): کشف قابلیت‌های قدرتمند راست در مدیریت عملیات موازی و ناهمگام برای ساخت سیستم‌های پرفورمنس بالا.
• استفاده از کارگو (Cargo): تسلط بر ابزار مدیریت پکیج و ساخت راست که فرآیند توسعه، کامپایل و تست پروژه‌ها را به شدت ساده می‌کند.
• تست‌نویسی و دیباگینگ: فراگیری روش‌های موثر برای نوشتن تست‌های واحد (Unit Tests) و تست‌های یکپارچگی (Integration Tests) و همچنین دیباگ کردن برنامه‌های راست.
• ماکروها (Macros) و ویژگی‌های پیشرفته: آشنایی با نحوه‌ی گسترش قابلیت‌های زبان راست با استفاده از ماکروها و سایر مفاهیم پیشرفته.
• ساختارهای داده و الگوها: آشنایی با ساختارهای داده پیشرفته راست و چگونگی پیاده‌سازی الگوهای طراحی متداول.

شرکت در دوره “مبانی برنامه‌نویسی راست” اورایلی، مزایای بی‌شماری برای شما به ارمغان می‌آورد که فراتر از صرفاً یادگیری یک زبان برنامه‌نویسی است:

• تقاضای بالای بازار کار: راست به سرعت در حال رشد است و بسیاری از شرکت‌های پیشرو در حوزه‌های مختلف از جمله Web3, Cloud Computing, Game Development و Embedded Systems به دنبال توسعه‌دهندگان راست هستند.
• تسلط بر یک زبان مدرن و نوآور: راست زبانی است که مشکلات قدیمی برنامه‌نویسی سیستمی را حل می‌کند و با ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، تجربه‌ی توسعه را بهبود می‌بخشد.
• بهبود مهارت‌های برنامه‌نویسی کلی: مفاهیمی مانند مالکیت و قرض‌گیری در راست، دیدگاه شما را نسبت به مدیریت حافظه و امنیت کد متحول می‌کند که این دانش در سایر زبان‌ها نیز کاربردی است.
• ساخت برنامه‌های با کارایی بالا: راست به شما این امکان را می‌دهد که برنامه‌هایی بنویسید که از نظر سرعت و مصرف حافظه، رقیب برنامه‌های نوشته شده به زبان C++ باشند، اما با امنیت بسیار بالاتر.
• جامعه فعال و رو به رشد: راست دارای جامعه‌ی بزرگی از توسعه‌دهندگان است که پشتیبانی، منابع و ابزارهای فراوانی را فراهم می‌کنند.
• آموزش از منبع معتبر (O’Reilly): اورایلی به عنوان یکی از پیشگامان در آموزش فناوری، تضمین‌کننده‌ی کیفیت بالای محتوا و ارائه‌ی مفاهیم به شیوه‌ای آموزشی و کاربردی است.

این دوره به گونه‌ای طراحی شده است که برای طیف وسیعی از علاقه‌مندان به برنامه‌نویسی قابل دسترس باشد، اما داشتن دانش پایه‌ای، فرآیند یادگیری را تسهیل می‌کند:

• آشنایی اولیه با مفاهیم برنامه‌نویسی: درک کلی از متغیرها، توابع، حلقه‌ها، شرط‌ها و ساختارهای داده ضروری است. نیازی به تسلط بر زبان خاصی نیست، اما تجربه با هر زبان برنامه‌نویسی دیگری مفید خواهد بود.
• دانش کار با خط فرمان (Command Line): بخش‌هایی از توسعه در راست شامل استفاده از ترمینال و دستورات پایه است. آشنایی اولیه با ناوبری فایل‌ها و اجرای دستورات در خط فرمان توصیه می‌شود.
• اشتیاق به یادگیری: مهم‌ترین پیش‌نیاز، علاقه و تمایل به یادگیری یک زبان برنامه‌نویسی جدید و متفاوت است. راست مفاهیم جدیدی را معرفی می‌کند که ممکن است در ابتدا چالش‌برانگیز به نظر برسند، اما با پشتکار قابل یادگیری هستند.

توجه داشته باشید که این دوره برای مبتدیان راست طراحی شده است و نیازی به دانش قبلی از این زبان ندارید. مفاهیم از پایه آموزش داده خواهند شد.

این دوره ساختار یافته و به ماژول‌های مجزا تقسیم شده است تا فرآیند یادگیری را گام به گام و سازمان‌یافته پیش ببرد:

• ماژول ۱: ورود به دنیای راست و راه‌اندازی محیط (Introduction to Rust & Setup)

  این بخش با نصب و راه‌اندازی کامپایلر راست و ابزار کارگو آغاز می‌شود. با اولین برنامه “Hello, world!” و ساختار پروژه‌های راست آشنا می‌شوید.

• ماژول ۲: مبانی زبان و کنترل جریان (Variables, Data Types & Control Flow)

  در این بخش، مفاهیم اساسی مانند متغیرها (mutable و immutable)، انواع داده (integer, float, boolean, char, tuple, array)، عملگرها و ساختارهای کنترل جریان (if/else, loops, match) آموزش داده می‌شوند.

• ماژول ۳: مالکیت، قرض‌گیری و طول عمر (Ownership, Borrowing & Lifetimes)

  این ماژول قلب راست است و به طور مفصل به سه قانون مالکیت راست، مفهوم قرض‌گیری (reference & mutable reference) و چگونگی مدیریت طول عمر (lifetimes) اشاره‌گرها برای تضمین امنیت حافظه می‌پردازد. این مفاهیم با مثال‌های کاربردی روشن می‌شوند.

• ماژول ۴: ساختارها، شمارش‌گرها و تطبیق الگو (Structs, Enums & Pattern Matching)

  یاد می‌گیرید چگونه انواع داده پیچیده را با استفاده از Structs و Enums تعریف کنید و داده‌ها را با استفاده از Pattern Matching به شکلی قدرتمند تجزیه و تحلیل کنید.

• ماژول ۵: مدیریت خطا (Error Handling)

  این بخش به شما نشان می‌دهد چگونه با خطاهای قابل بازگشت (recoverable errors) و غیرقابل بازگشت (unrecoverable errors) با استفاده از Result و panic! به شکلی صحیح و ایمن برخورد کنید.

• ماژول ۶: Traits و Generics (Traits & Generics)

  مفهوم Traits برای تعریف رفتار مشترک بین انواع داده و Generics برای نوشتن کدهای انعطاف‌پذیر و قابل استفاده مجدد آموزش داده می‌شوند. این بخش به توسعه قابلیت‌های زبان کمک می‌کند.

• ماژول ۷: ماژول‌ها، کریت‌ها و کارگو (Modules, Crates & Cargo)

  با سیستم ماژول راست برای سازماندهی کد، مفهوم Crates (واحد کامپایل در راست) و ابزار کارآمد Cargo برای مدیریت پروژه، وابستگی‌ها و انتشار کتابخانه‌ها به طور کامل آشنا می‌شوید.

• ماژول ۸: اشاره‌گرهای هوشمند و همنوایی (Smart Pointers & Concurrency)

  آشنایی با انواع اشاره‌گرهای هوشمند مانند Box, Rc, RefCell, Arc و چگونگی استفاده از آن‌ها برای مدیریت پیچیده‌تر حافظه. سپس به مباحث Thread و کانال‌ها برای برنامه‌نویسی همنوا و ایمن می‌پردازیم.

• ماژول ۹: برنامه‌نویسی ناهمگام (Asynchronous Programming)

  توضیح مدل برنامه‌نویسی ناهمگام در راست با استفاده از async/await و کار با فریمورک‌هایی مانند Tokio برای ساخت برنامه‌های وب و شبکه‌ای با کارایی بالا.

• ماژول ۱۰: تست‌نویسی، ماکروها و نکات پیشرفته (Testing, Macros & Advanced Topics)

  آخرین ماژول شامل یادگیری نوشتن تست‌های موثر، معرفی ماکروها برای کاهش کد تکراری، و بحث در مورد نکات بهینه سازی عملکرد و بهترین شیوه‌های کدنویسی در راست است.

در طول دوره، مفاهیم با مثال‌های عملی و پروژه‌های کوچک تقویت می‌شوند. برای مثال، در بخش مالکیت، با کدی شبیه به این مواجه می‌شوید که چگونه راست از دسترسی به داده‌ای که قبلاً توسط مرجع دیگری “منتقل” شده جلوگیری می‌کند:

fn main() { let s1 = String::from("hello"); let s2 = s1; // s1 دیگر معتبر نیست، مالکیت به s2 منتقل شد. // println!("{}", s1); // این خط باعث خطای کامپایل می‌شود }

این مثال ساده، قدرت سیستم مالکیت راست را برای جلوگیری از باگ‌های رایج حافظه مانند use-after-free نشان می‌دهد.

همچنین، در بخش مدیریت پکیج، اهمیت Cargo برجسته می‌شود. کارگو نه تنها برای کامپایل و اجرای پروژه استفاده می‌شود، بلکه برای مدیریت وابستگی‌ها از رجیستری crates.io نیز کاربرد دارد. به عنوان مثال، اضافه کردن یک کتابخانه جدید به پروژه به سادگی اضافه کردن یک خط در فایل Cargo.toml و سپس اجرای cargo build است.

یکی از نکات کلیدی که بارها در طول دوره تکرار می‌شود، فلسفه “صفر هزینه انتزاع” (Zero-Cost Abstractions) در راست است. این بدان معناست که ویژگی‌های سطح بالای زبان مانند Generics یا Traits، هیچ سربار اجرایی اضافی نسبت به کد معادل سطح پایین ایجاد نمی‌کنند، که این امر به راست اجازه می‌دهد تا هم ایمن باشد و هم کارایی فوق‌العاده‌ای داشته باشد.

توجه ویژه به امنیت نخ (Thread Safety) بدون نیاز به Garbage Collector یا قفل‌های پیچیده، از دیگر برجسته‌ترین ویژگی‌های راست است که در بخش همنوایی به آن پرداخته می‌شود. این دوره به شما نشان می‌دهد که چگونه کامپایلر راست، بسیاری از خطاهای همنوایی را در زمان کامپایل تشخیص می‌دهد، پیش از آنکه به زمان اجرا برسند.