اهداف یادگیری: چه چیزی خواهید آموخت؟

پس از اتمام این دوره، شما دانش و مهارت‌های لازم را برای برنامه‌نویسی PLC با استفاده از دیاگرام نردبانی ساختاریافته به دست خواهید آورد. به طور خاص، شما قادر خواهید بود:

• اصول اساسی عملکرد PLCها و جایگاه آن‌ها در سیستم‌های اتوماسیون صنعتی را به طور کامل درک کنید.
• با محیط برنامه‌نویسی نرم‌افزارهای PLC آشنا شده و به راحتی در آن حرکت کنید.
• دستورالعمل‌های پایه دیاگرام نردبانی شامل تماس‌ها (Contacts)، کویل‌ها (Coils)، تایمرها (Timers) و شمارنده‌ها (Counters) را فرا بگیرید و در پروژه‌های عملی به کار ببرید.
• مفاهیم برنامه‌نویسی ساختاریافته مانند روال‌ها (Routines)، زیربرنامه‌ها (Subroutines)، توابع (Functions) و بلوک‌های تابعی (Function Blocks) را برای ایجاد کدهای منظم و قابل استفاده مجدد پیاده‌سازی کنید.
• با دستورالعمل‌های پیشرفته مانند دستورالعمل‌های مقایسه، ریاضی، جابجایی داده‌ها و حلقه آشنا شوید و از آن‌ها در حل مسائل پیچیده‌تر استفاده کنید.
• استراتژی‌های عیب‌یابی (Troubleshooting) و اشکال‌زدایی (Debugging) برنامه‌های PLC را یاد بگیرید تا بتوانید مشکلات عملیاتی را به سرعت شناسایی و رفع کنید.
• پروژه‌های عملی از ابتدا تا انتها طراحی، برنامه‌نویسی و شبیه‌سازی کنید که شامل سناریوهای واقعی صنعتی باشند.
• دانش خود را برای کار با انواع مختلف PLCها و نرم‌افزارهای برنامه‌نویسی آن‌ها گسترش دهید.
• اهمیت مستندسازی کد و نحوه ایجاد مستندات مفید برای برنامه‌های PLC را درک کنید.

مزایای شرکت در این دوره

این دوره نه تنها دانش فنی شما را ارتقا می‌دهد، بلکه مزایای مهمی برای آینده شغلی و حرفه‌ای شما به همراه خواهد داشت:

• افزایش فرصت‌های شغلی: با توجه به رشد روزافزون اتوماسیون، متخصصان PLC از تقاضای بالایی در صنایع مختلف برخوردارند. این دوره شما را برای ورود به این بازار کار آماده می‌کند.
• کاربردی و عملی: تمرکز دوره بر مثال‌ها و پروژه‌های عملی، به شما کمک می‌کند تا مفاهیم را به صورت کاربردی و ملموس یاد بگیرید و بلافاصله پس از اتمام دوره، آن‌ها را در محیط کار واقعی به کار ببرید.
• یادگیری دیاگرام نردبانی ساختاریافته: این رویکرد پیشرفته به شما امکان می‌دهد کدهای پیچیده‌تر را به صورت ماژولار و قابل نگهداری بنویسید که در پروژه‌های بزرگ صنعتی اهمیت زیادی دارد.
• به روز بودن محتوا: محتوای دوره مطابق با استانداردهای ۲۰۲۲ به روزرسانی شده است تا اطمینان حاصل شود که شما با جدیدترین ابزارها و تکنیک‌ها آشنا می‌شوید.
• توسعه مهارت‌های حل مسئله: با کار بر روی پروژه‌های مختلف، توانایی شما در تحلیل مسائل صنعتی و ارائه راه‌حل‌های اتوماسیونی تقویت می‌شود.
• پایه قوی برای تخصص‌های آینده: دانش PLC پایه محکمی برای یادگیری سیستم‌های کنترل پیشرفته‌تر، SCADA، HMI و اینترنت اشیاء صنعتی (IIoT) فراهم می‌کند.

پیش‌نیازها

برای بهره‌مندی حداکثری از این دوره، داشتن پیش‌نیازهای زیر توصیه می‌شود:

• آشنایی اولیه با مفاهیم پایه برق و الکترونیک.
• دانش ابتدایی از منطق بولی (AND, OR, NOT) و جبر منطق.
• مهارت‌های پایه کار با کامپیوتر و سیستم‌عامل ویندوز.
• شوق و علاقه به یادگیری اتوماسیون صنعتی و برنامه‌نویسی.
• در دسترس داشتن یک کامپیوتر با قابلیت نصب نرم‌افزارهای شبیه‌ساز PLC (نرم‌افزار خاصی در دوره معرفی خواهد شد).

ساختار و سرفصل‌های دوره

این دوره به صورت ماژولار طراحی شده است تا یادگیری را برای شما آسان‌تر و سازمان‌یافته‌تر کند. سرفصل‌های اصلی به شرح زیر هستند:

مقدمه و آشنایی با PLC

• PLC چیست؟ تاریخچه، کاربردها و مزایای آن.
• مقایسه PLC با رله‌های سنتی و میکروکنترلرها.
• سخت‌افزار PLC: اجزا (CPU، ماژول‌های ورودی/خروجی، منبع تغذیه) و انواع آن.
• چرخه اسکن (Scan Cycle) PLC و اهمیت آن.
• معرفی محیط‌های برنامه‌نویسی و شبیه‌سازهای PLC مورد استفاده در دوره.

دستورالعمل‌های پایه دیاگرام نردبانی

• مبانی دیاگرام نردبانی: رانگ‌ها (Rungs)، سیم‌کشی، ورودی‌ها و خروجی‌ها.
• دستورالعمل‌های منطقی: Normally Open (NO)، Normally Closed (NC)، و خروجی کویل (Output Coil).
• پیاده‌سازی مدارهای منطقی اساسی (AND, OR, NOT, XOR) با دیاگرام نردبانی.
• تایمرها (Timers): On-Delay (TON)، Off-Delay (TOF) و Retentive Timer (RTO) همراه با مثال‌های عملی (مثلاً کنترل تأخیر روشن/خاموش شدن موتور).
• شمارنده‌ها (Counters): Up-Counter (CTU)، Down-Counter (CTD) و Up/Down Counter (CTUD) با کاربردهای واقعی (مانند شمارش محصولات روی نوار نقاله).
• تمرین‌های ترکیبی با استفاده از تایمرها و شمارنده‌ها.

برنامه‌نویسی ساختاریافته (Structured Programming)

• چرا برنامه‌نویسی ساختاریافته؟ مزایای نگهداری، خوانایی و قابلیت استفاده مجدد.
• مفهوم روال‌ها (Routines) و سازماندهی کد.
• معرفی زیربرنامه‌ها (Subroutines) و نحوه فراخوانی آن‌ها (مثلاً یک زیربرنامه برای کنترل یک بخش خاص از خط تولید).
• استفاده از توابع (Functions) و بلوک‌های تابعی (Function Blocks) برای ماژولار کردن کد.
• مدیریت داده‌ها و تگ‌ها در برنامه‌های ساختاریافته.
• سازماندهی منطقی برنامه برای پروژه‌های بزرگ و پیچیده.

دستورالعمل‌های پیشرفته و کاربردی

• دستورالعمل‌های مقایسه: Equal, Not Equal, Greater Than, Less Than و کاربرد آن‌ها در کنترل مقادیر.
• دستورالعمل‌های ریاضی: جمع، تفریق، ضرب، تقسیم و کاربرد آن‌ها در محاسبات صنعتی.
• جابجایی و تبدیل داده‌ها (Move and Convert Instructions): نحوه انتقال مقادیر بین آدرس‌ها و تبدیل فرمت‌های داده.
• دستورالعمل‌های شیفت و چرخش (Shift and Rotate): کاربرد در مدیریت داده‌های بیت.
• مفاهیم کنترل PID (مقدماتی) و کاربرد آن در کنترل فرایندهای پیوسته.
• مدیریت خطاها و هشدارها (Alarms and Faults) در برنامه PLC.

پروژه‌های عملی و عیب‌یابی

• تحلیل نیازمندی‌ها و طراحی الگوریتم برای پروژه‌های واقعی.
• پیاده‌سازی پروژه‌های کامل:
  • کنترل موتورهای الکتریکی (ستاره-مثلث، چپ‌گرد-راست‌گرد).
  • سیستم کنترل نوار نقاله با سنسورها.
  • کنترل سطح مایعات در مخزن.
  • سیستم بسته‌بندی ساده.
• تکنیک‌های عیب‌یابی (Troubleshooting) و اشکال‌زدایی (Debugging) برنامه PLC.
• شناسایی و رفع مشکلات رایج در برنامه‌های دیاگرام نردبانی.
• بهینه‌سازی کد برای عملکرد بهتر و استفاده بهینه از حافظه.

مخاطبان دوره

این دوره برای طیف وسیعی از افراد طراحی شده است، از جمله:

• مهندسان برق، مکانیک و کنترل که قصد ورود به حوزه اتوماسیون صنعتی را دارند.
• تکنسین‌های صنعتی که به دنبال ارتقاء مهارت‌های برنامه‌نویسی PLC خود هستند.
• دانشجویان مهندسی که می‌خواهند دانش عملی خود را در زمینه اتوماسیون افزایش دهند.
• هر کسی که به برنامه‌نویسی PLC علاقه‌مند است و می‌خواهد یک پایه قوی و کاربردی در این زمینه کسب کند.